Borelle, Borelle,  steek ’t vier in d’helle!

Zo klonk het opnieuw zaterdagavond in Dranouter, tijdens het jaarlijkse Borellefeest. Deze oude heidense traditie, die in het begin van de vorige eeuw was gestaakt, werd in 1976 nieuw leven ingeblazen.

Het Borellefeest, vroeger ook wel Boralefeest genoemd, is gebaseerd op een oud-Germaans gebruik. De symboliek is duidelijk en was vroeger wijdverspreid in Europa: de winter en de boze geesten worden verdreven door verbranding, terwijl de vruchtbare lente wordt verwelkomd, die nieuw leven en voorspoed brengt.

Tijdens het feest worden poppen verbrand die de vier hoeken van de gemeente symboliseren. De feestelijke optocht gaat naar de Waaienberg, een heuvel naast de Monteberg, waar een groot vuur wordt ontstoken.

De feestvierders schminken zich met as, zingen het Borellelied en springen over het vuur. Ook worden er Borellekoeken uitgedeeld, waarvan één op de vijf een Borelle patakon bevat, als jaarlijks aandenken aan het Borellefeest.

De naam Borelle komt van “bralle” (stok). Een bundel stro werd op een paal of stok geplaatst en in brand gestoken. Vervolgens werd een fakkel aangestoken om de stropoppen aan de hoeken van het dorp in vlam te zetten. Het vuur werd daarna naar de berg gebracht, waar het grote vuur ontstoken werd.

Opmerkelijk is dat mijn familienaam in mijn jeugd door oudere, Vlaamssprekende dorpsgenoten als Borelle werd uitgesproken. Of er een verband is met deze oude heidense traditie weet ik niet.

Het is bijzonder dat deze traditie in Dranouter opnieuw tot leven kwam na 70 jaar van afwezigheid. Volgens de archieven van de kerk van Loker werd de laatste Boralezondag in 1905 gevierd. Tot dat jaar vond Boralezondag plaats op de eerste zondag van de Vasten.

Bronnen zwijgen over eerdere feestelijkheden rond het verbranden van de winter op de andere heuvels aan de nu Frans-Vlaamse kant . Het is echter redelijk om aan te nemen dat deze traditie vroeger op andere plaatsen werd gevierd, mogelijk ook met het werpen van brandende wielen vanuit de heuvels, zoals in bepaalde heuvelachtige streken van Duitsland.

15.03.2025