Vlamingen vieren de Slag bij Waterloo

De band die machtige volkeren tot één groot doel verenigt, zal op het slagveld steviger en inniger worden. Russen, Pruisen, Oostenrijkers, gij strijdt voor één zaak, gij strijdt voor de vrijheid van Europa, voor uw onafhankelijkheid. Proclamatie van de Oostenrijkse generaal Schwarzenberg (15 oktober 1813)

Volgend jaar herdenkt men de 200 ste verjaardag van  de slag bij Waterloo. 

Al grasduinend in  oude boeken ontdekte ik in de uitgave  Schets eener Geschiedenis der Vlaamsche Beweging  van de Liberale flamingant Paul Fredericq (1850-1920)) het merkwaardig  relaas van een vroegere viering van deze Slag.

Wij schrijven 22 juni 1890, het jaar van de 75^ste verjaardag van de Slag bij Waterloo. Jonge Vlaamsgezinden uit Brussel beslissen de beroemde Slag  op eigen wijze,  met een optocht  in Waterloo, te vieren. 400 Vlamingen, gesteund door enkele Engelsen en Duitsers nemen eraan deel.  Franstalige tegenbetogers protesteren onder de kreten van A bas les faux Belges!  en Vive la France! Over ‘valse’ Belgen gesproken!

Aan de voet van de beroemde leeuw worden toespraken gehouden, o.m. door de Brusselse advocaat Maurits Josson (1855-1926) gevolgd door het zingen van de nationale liederen van de overwinnaars van toen :  de Vlaamse leeuw, God save te Queen, Die Wacht am  Rhein en  Wiens Neerlandsch bloed.

De Brusselse en Franstalige kranten bespreken chagrijnig het voorval als “een uitdaging tegen Frankrijk en als een ondraaglijke  flamingante overdrijving.”

De organisatoren reageren, tot furie van de Fransdolle pers, met een manifest waarin terecht werd aangeklaagd dat Frankrijk sinds de middeleeuwen dit land  niet minder dan  vijftig keren in acht eeuwen tijd binnenviel en in totaal niet minder dan 125 jaar lang bezette.

Een socialistische agitator

Even heftig als kluchtig  is ook de  reactie van de socialistische volksvertegenwoordiger en agitator  Léon Defuisseaux (1841-1906), tijdens een meeting in Verviers. Ik vertaal:

“Een coalitie van flaminganten, klerikalen en Pruisische corporalen heeft onlangs een belachelijke betoging georganiseerd op het slagveld van Waterloo, een beledigende betoging voor heel Wallonië en Frankrijk, ons oud en onvergetelijk vaderland.

Voor wie,  op het graf van de Franse soldaten, het verlies van de  Nederlandse nationaliteit betreurt, antwoorden we vandaag  fier de naam van Galliër  te dragen en  van de trotse afstammelingen   van de Franse Revolutionairen van 1789 te zijn”.

Overwinning of nederlaag?

Dezelfde Defuisseaux stelt voor een tegenbetoging te organiseren in Jemmapes, om de Franse overwinning van 06 november 1792- en dus de nederlaag van zijn eigen land-   te herdenken.

Zo gezegd zo gedaan : deze betoging wordt gepland op 6 november 1890. In Frankrijk  deden de kranten duchtig mee. En, stel je voor : de gemeenteraad van Parijs nam zelfs de moedige beslissing zich officieel te laten vertegenwoordigen op deze betoging.

De  Belgische premier Auguste Beernaerts (1829-1912) maakte wijselijk een einde aan de klucht door de Jemmapes-betoging simpelweg te verbieden. Terwijl koning Leopold, die de situatie blijkbaar eens te meer en terecht niet vertrouwde, veiligheidshalve toch naar Berlijn reisde om een mogelijke ….aanval van België  door Frankrijk met de Duitsers te bespreken.

Een school genoemd naar de vijand

Twee jaar later, op 26 juni 1794,  is er nog de Slag bij Fleurus waarbij de Franse revolutionaire troepen, onder leiding van maarschalk Jean-Baptiste Jourdan (1762-1833), de Zuidelijke Nederlanden binnenvallen en het Oostenrijkse leger verslaan.

Weer  een ‘overwinning’ volgens de Waalse kameraden. Het leidt dit maal tot niet minder dan de Franse bezetting van de volledige Zuidelijke Nederlanden.

Reden te meer  om dit te vereeuwigen door, n.a.v. van de 200ste verjaardag van de slag in 1994, de grootste middelbare school van de stad Fleurus naar de vijand van 1794 te noemen. Een ‘koninklijk’ atheneum nog wel, het Athénée Royal Jourdan, genoemd naar een  hogere officier, komend uit een vijandig,  revolutionair land dat zijn koning één jaar voordien heeft terechtgesteld. Surrealistisch inderdaad.

Ik twijfel er niet aan dat  200^ste verjaardag van de Slag van Waterloo  ons volgend jaar opnieuw heel wat Fransdolle parels en liefdesverklaringen aan het ‘verloren’ vaderland gaan opleveren. Wordt vervolgd!

14.04.2014