WIDOPEDIA
Een blog over Frans-Vlaanderen, de Nederlanden en Europa
Wido Bourel

Meest recente berichten
Archieven
Kernwoorden

Dagklapper – februari

1februari1838Geboorte in Antwerpen van Edward Coremans, de “vader van de taalwetgeving”. Coremans studeerde klassieke filologie in Luik en rechten aan de Université Libre de Bruxelles. Hij was voorzitter van de invloedrijke Nederduitsche Bond. Als volksvertegenwoordiger van de Meetingpartij was Coremans de eerste die in het Belgische parlement een rede in het Nederlands uitsprak. Dat was in 1868, 38 jaar na de oprichting van België…
1februari1953De allesverwoestende overstromingsramp  vindt in Nederland plaats. Vooral Zeeland werd zwaar getroffen. Meer dan 2000 ha en 133 dorpen worden overstroomd. Men telt 1835 doden en meer dan 100.000 mensen moeten vluchten voor het onheil. De solidariteit is groot en ook Franse soldaten worden uitgestuurd om hulp te bieden. Tussen hen ook enkele Frans-Vlamingen. Jacques Boddaert uit Kaaster is er een van. De omvang van de ramp heeft op de zeer jonge soldaat die hij toen was diepe indruk gemaakt. Hij is terecht heel fier op de oorkonde die hij van de Nederlandse regering ontving en goed heeft bewaard. De Nederlandse tekst luidt:Als uiting van onze bijzondere
dank en waardering voor de
krachtige medewerking en onver-
droten ijver, betoond bij de
hulpverlening, tijdens de
watersnood van  februari 1953
2februariLichtmis. Deze dag was vroeger een dag van gastvrijheid. In het zuiden van Vlaanderen was het de traditie, bij het licht van de grote lichtmiskaars, om pannenkoeken, wafels en vlaaien te eten.
2februari1649“Soo veel daeghen als den leeuwerick voor Vrouwe Lichtmis singht, swijght hij daer nae”.
2februari1814De Franse troepen ontruimen Brussel, waarmee een einde komt aan twintig jaar bezetting. Hiermee wordt een aanloop genomen naar de hereniging van de Nederlanden, die een jaar later zal worden gerealiseerd onder koning Willem I.
2februari1973Overlijden in Ukkel van Hendrik Elias, historicus en politicus. Vlaams-nationaal volksvertegenwoordiger voor Gent-Eeklo vanaf 1932. Leider van het Vlaams-Nationaal Verbond (VNV) na de dood van Staf De Clercq in 1942. Als historicus auteur van o.m. Geschiedenis van de Vlaamse gedachte in vier delen, die het tijdperk 1780-1914 bestrijkt, en van 25 jaar Vlaamse Beweging 1914/1939, eveneens in vier delen, voor de daaropvolgende periode.
3februari1325Bij een gevecht tussen ridders en Vlaamse milities onder leiding van Seger Janssone worden nabij Gistel de ridders verslagen.
3februari1909Geboorte in Parijs van Simone Weil, arbeidster, anarchiste, vrijwilligster tijdens de Spaanse Burgeroorlog, maar ook mystica en filosofe, auteur van o.m. het boek “L’Enracinement“.
3februari1922Overlijden in Dewetsdorp nabij Klipfontein van Christiaan de Wet, Zuid-Afrikaans vrijheidsstrijder tegen de Engelsen, Boerengeneraal tijdens de Tweede Vrijheidsoorlog (1899-1902) en politicus. De Wet dankt zijn grote populariteit aan zijn onverzettelijkheid, zijn enorme inzet en aan de guerillataktiek die hij introduceerde tegenover de Britse overmacht.

Zijn begrafenis, aan de voet van het Vrouwenmonument trekt 40.000 aanwezigen. De familie Kröller-Müller laat in Nederland ter nagedachtenis een groot standbeeld oprichten, in wat nu het nationale park De Hoge Veluwe heet. Talrijke straten worden naar hem genoemd, waaronder niet minder dan 35 in Nederland en één in Vlaanderen, de Generaal de Wetstraat in Borgerhout (Antwerpen).

In de literatuur inspireert hij o.m. Cyriel Verschaeve tot een machtig gedicht. Het meest bekende is echter dat van Jan F.E. Celliers:
 Generaal De Wet
Stil, broers,
daar gaan ’n man verby,
hy groet,
en dis verlaas.
Daar’s nog maar één soos hy;
bekyk hom goed.
 Die oog,
nou dof en weggesink,
soos vuurvonk kon hy blink –
die arendsblik,
die kakie- en renegateskrik.
Die stap en kraggebaar
is nou bedaar.
Is dit jul leier nog, per’ ruiterskaar?
 Gewis!
en soos hy ons s’n was
en is.
 Al is die oog verswak,
hy kyk nog fier omhoog
in jou
soos in sy God se oog.
Al stap hy kromgeknak
en afdraans af,
al klop die hart al flou:
soos altyd is nog nou
elk stap en hartslag trou
tot in sy graf.
 En hierdie pure man
jou kind, Suid-Afrika!
Wat vrees ons dan?
Geseën sal wees
die grond, die bloed, die vlees
wat sulke vrugte dra.
In ons De Wet se gees
voortwaarts,
Suid-Afrika!
 
Dit gedicht is in Zuid-Afrika enorm populair gebleven en vertaald in vele talen. In de Xhosa-versie werd het voorgedragen bij de officiële herdenkingsplechtigheid voor Walter Sisulu (1912-2003), een Zuid-Afrikaans anti-apartheidsactivist en leider van het ANC.
3februari1935Overlijden in Montpellier van de grote plantkundige Charles Flahault. Hij werd geboren in Belle (Frans-Vlaanderen) op 3 oktober 1852. Flahault onderneemt talrijke wetenschappelijke reizen in Scandinavië, Duitsland, Benelux, Spanje, Corsica, Tunesië enz. Hij wordt professor botanica aan de universiteit van Montpellier en is een voorloper van de ecologie: al op het einde van de 19de eeuw voorziet hij de dreigende ontbossing en brengt de eerste maatregelen op gang om die tegen te gaan.
3februari1958Ondertekening van het verdrag voor de oprichting van een economische unie tussen de landen van Benelux, als uitbreiding van het bestaande Benelux-verdrag uit 1944.
4februariOp Sint-Veroontje
Verplant uw boomtje .
4februari1468Hertog Karel de Stoute gaat een militair bondgenootschap aan met de Engelse koning Edward IV tegen de Franse koning, wiens macht hij wil breken. Een half jaar later trouwt Karel in Damme met Margaretha van York, de zus van Edward IV.
4februari1617In Leiden begrafenis van Lodewijk Elsevier, geboren in Leuven in 1540, en hoofd van een beroemde familie van boekdrukkers en boekhandelaars.
4februari1896Overlijden in Parijs van Lodewijk de Baecker, auteur van verschillende boeken over de oude Dietse letterkunde : Les Flamands de France en La langue des Flamands de France. Hij schreef ook het merkwaardige werk De la religion dans le Nord de la France avant le christianisme. De digitale versie hiervan is vrij toegankelijk op Google Books. De Baecker, geboren in Sint-Omaars (Frans-Vlaanderen) als zoon van een drukker uit Hazebroek, was rechter in Sint-Winoksbergen. Hij werd een van de meest strijdvaardige, Nederlandsgezinde oprichters van het Comité flamand de France (1853), waarvan hij de eerste ondervoorzitter was.
4februari1945Commandant Edmond Marin la Meslée, bijgenaamd “le Guynemer de la Seconde Guerre Mondiale” wordt in de Elzas neergeschoten tijdens een luchtgevecht. Hij telde twintig erkende overwinningen. Hij werd geboren op 5 februari 1912 in Valencijn (Frans-Vlaanderen) en overleed dus op de vooravond van zijn drieëndertigste verjaardag. De luchtmachtbasis nr. 112 van Reims-Champagne draagt zijn naam.
5februari1519Geboorte in Breda van René van Chalon, de eerste Nassau die zich Prins van Oranje mocht noemen. Van zijn oom Filibert erfde René in 1538 het onafhankelijke vorstendom Orange, een stadje in de Zuid-Franse Vaucluse, ten noorden van Avignon. Ook het devies van René, Je maintiendrai Chalon, nam Willem de Zwijger over. Het werd Je maintiendrai Nassau. Hiervan is de Nederlandse wapenspreuk afkomstig.
5februari1552Overlijden in Brugge van Jacob de Meyere, door de secretaris van Keizer Karel V ooit omschreven als de “vader van de Vlaamse geschiedschijving”. De schrijver van Flandricarum Rerum tomi decem, een befaamde, tiendelige geschiedenis van Vlaanderen, was in het Frans-Vlaamse Vleteren geboren. Een gedenkplaat in de kerk van Vleteren herinnerde er nog aan.
5februari1591In Antwerpen overlijden van de cartograaf Gerard de Jode. Hij was uit Nijmegen afkomstig en maakte verschillende kaarten van de XVII Provinciën.
5februari1600In Rijsel, Blijde Intrede van de aartshertogen Albrecht en Isabella, zogenaamd “soevereinen” van de Zuidelijke Nederlanden, maar eigenlijk vertegenwoordigers van de Spaanse bezetter.
5februari1679Overlijden te Amsterdam van Joost van den Vondel, sinds eeuwen geëerd als de grootste Nederlandstalige auteur. Hij wordt te Keulen geboren (1587) uit Antwerpse ouders die twee jaar voordien de Scheldestad waren ontvlucht voor de Spaanse bezetter en de inquisitie. In Amsterdam wordt Vondel lid van de Brabantse rederijkerskamer Het Wit Lavendel. Hij schrijft 26 toneelstukken, honderden gedichten en een merkwaardig literaire verhandeling Aenleidinge ter Nederduitsche dichtkunste (1650).

In 1620 wint Vondel een dichtwedstrijd met het kortste Nederlandstalig gedicht ooit, en wellicht het kortste gedicht ter wereld:U
Nu!
Hij overleed op 91-jarige leeftijd. Als zijn laatste werk dichtte hij spottend zijn grafschrift:Hier leit Vondel zonder rouw,
Hy is gestorven van de kou.
Straten en pleinen werden naar hem genoemd, het Vondelpark in Amsterdam, de Joost van den Vondelprijs van de Universiteit van Münster, en we vinden zijn portret terug op Nederlandse postzegels en bankbiljetten.
5februari1967Overlijden in Beersel van Herman Teirlinck, schrijver van bekende romans zoals Het gevecht met de engel. Hij speelde ook een belangrijke rol in de toneelvernieuwing in Vlaanderen, o.m. met de naar hem genoemde Studio Herman Teirlinck (1946), een opleidingsinstituut voor toneelspelers en kleinkunstenaars.
6februari1737Willem de Brouwer,  uit Oostende afkomstig, verlaat de haven van de Deense hoofdstad Kopenhagen aan boord van de “Schleswig”, een schip van de Koninklijke Deense Aziatische Compagnie, en zet koers naar China. De KDAC zal van 1743 tot 1773 onafgebroken onder Nederlandse leiding staan: eerst Joost van Hemert, dan Peter van Hurk en tenslotte Gysbert Behagen.
6februari1838Moord op de Zuid-Afrikaanse voorman Piet Retief, leider van de Grote Trek. Onder zijn leiding onttrekken de Nederlandstalige boeren van Zuid-Afrika zich aan het Britse koloniale bewind en verhuizen met hun ossenwagens moeizaam naar het oosten en noorden waar ze boerenrepublieken Transvaal en Oranje-Vrijstaat stichten. Na de ondertekening van een verdrag met Retief biedt de Zoeloekoning Dingaan hem en zijn groep voortrekkers een groot feest aan, waarna hij Piet Retief samen met zeventig van zijn Boeren en meer dan dertig negerbedienden laat afslachten op de heuvel Kwa Matiwane.

Later neemt een leger van Boeren wraak in de Slag bij Bloedrivier (16 december 1838). Ze vinden de stoffelijke resten van Retief en zijn groep terug en begraven ze. Het door Dingaan getekende verdrag zat nog in Retiefs portefeuille.
6februari1896Het snoeien doet bloeien (Guido Gezelle).
7februari1831Het Nationaal Congres kondigt de Belgische grondwet af. Deze stoelt op de principes van de Franse Revolutie en is ook duidelijk niet voor de Vlamingen bedoeld: het zal tot 1967 duren voor er een rechtsgeldige Nederlandstalige versie van komt …
7februari1992Ondertekening van het verdrag van Maastricht. De EEG wordt Europese Unie.
8februari1635De Verenigde Provinciën sluiten met Richelieu een schandelijk verdrag waardoor aan Frankrijk hulp wordt toegezegd bij het inlijven van Artesië, Vlaanderen, het Kamerijkse en Henegouwen. Bij deze gelegenheid reiken  Frans imperialisme en “Hollandse” zelfgenoegzaamheid elkaar de hand.
8februari1741Geboorte in Luik van de beroemde componist André Grétry. Hij schreef 66 opera’s. Na zijn begrafenis op het Parijse kerkhof Père-Lachaise, wordt zijn hart, in uitvoering van zijn laatste wilsbeschikking, overgebracht naar zijn geboortestad Luik waar het thans rust onder het Grétrystandbeeld voor de Luikse opera.
8februari1922In Frans-Vlaanderen oprichting van de Jeunesses Régionalistes du Nord de la France o.l.v. Achille Glorieux en Henry-Louis Dubly.
8februari1942Overlijden in Zegerskappel (Frans-Vlaanderen) van Justin Blanckaert , voorzitter van het Vlaams Verbond van Frankrijk. Op z’n graf ligt een plaat met opschrift “Hier rust een Vlaming”.
9februari1820Koning Willem I laat te Seraing de eerste bij ons gebouwde stoomboot te water.
9februari1887Geboorte in Hulshout van Prof. Dr.Vital Celen, germanist en professor Nederlandse letterkunde, vriend van Jean-Marie Gantois en van de dichter Emmanuel Looten, vurige verdediger van de Frans-Vlaamse zaak in Vlaanderen. Hij schreef: Frans-Vlaanderen, letterkundige betrekkingen met Vlaanderen, herleving van het nationaliteitsgevoel; Het Nederlands te Duinkerke door de eeuwen heen.
9februari1896Geboorte in Antwerpen van de Vlaamse expressionistische dichter en prozaschrijver Paul van Ostaijen. In 1917 werd hij veroordeeld tot drie maanden gevangenisstraf wegens het uitfluiten van de franskiljonse kardinaal Mercier.
10februari1583Een verordening van koning Filips II beveelt overal in de Nederlanden ineens over te gaan van 10 op 21 februari, om, in het kader van het invoeren van de Gregoriaanse kalender, het verschil tussen het zonnejaar en het kalenderjaar weg te werken.
10februari1679De portretschilder André Vaillant, vijfde van de gebroeders Vaillant, een beroemde familie schilders en etsers uit Rijsel, wordt benoemd tot “burger” van de stad Amsterdam. Hij overlijdt in 1693 in Berlijn.
10februari1724De Oostendse Compagnie zendt haar eerste vier schepen uit, twee naar China, een naar Bengalen en een naar Mokka. De zetel van de Compagnie wordt gevestigd in de beurs van Antwerpen, waaruit twee derden van het kapitaal afkomstig is. De veilingen van de aangevoerde goederen worden te Oostende en Brugge gehouden. Het enorme succes van de Oostendse Compagnie wekt de naijver op van de grote mogendheden die haar al in 1731 verbieden en doen ontbinden.
10februari1855Geboorte in Antwerpen van Maurits Josson. Hij studeerde rechten aan de ULB en was de eerste advocaat die een Nederlandse naamplaat op zijn deur aanbracht. Zijn eerste tussenkomst in het Nederlands voor een rechtbank werd gesanctioneerd met een schorsing van twee jaar! Van 1890 tot 1901 trok Josson naar Zuid-Afrika als vrijwilliger in het Boerenleger. Terug in Vlaanderen werd hij weer advocaat in Brussel en ijverde voor een onafhankelijke Vlaamse partij. Josson werd oprichter van de Vlaamse Landsbond, lid van de Raad van Vlaanderen en hoogleraar aan de vernederlandste universiteit te Gent. Hij is de schrijver van een merkwaardig werk Frankrijk, de eeuwenoude vijand van Vlaanderen en Wallonië (1913) en van een nog steeds actuele De Belgische Omwenteling van 1830 in drie delen (1930).
11februari1488De inwoners van Sint-Omaars verjagen de Fransen. Ze overmeesteren de Franse bewakers aan de poorten van de stad. De traditie wil dat de inwoners, om de Bourgondische troepen te waarschuwen die hun kamp in de buurt hadden opgeslagen, drie maal een sein gaven met het licht van een kandelaar terwijl de andere zijde antwoordde door het miauwen van een kat na te bootsen. Dit is de oorsprong van de stoet die elk jaar in februari deze overwinning herdacht door het beeld van een kat triomfantelijk door de stad te dragen. Deze stoet bleef bestaan tot 1677, het jaar van de verovering van Sint-Omaars door de Fransen.
11februari1794Pierre Lejosne de l’Espierre, advocaat en lid van het Parlement de Flandre, beschuldigd van samenzwering tegen de Republiek, wordt onthoofd in Rijsel. Van op het schavot riep hij “Vive le Roi”. Hij was 40 jaar toen hij ter dood werd gebracht en was geboren in Dowaai op 20 april 1754.
11februari1890Geboorte in Amsterdam van Jan de Vries, in Nederland dé specialist van de Germaanse oudheid en mythologie.
11februari1951De “Loi Dexionne” schept de mogelijkheid tot een beperkt onderricht van de streektalen in het Franse lager onderwijs. Het Nederlands en het Duits worden “vergeten”.
12februari1577De landvoogd Don Juan van Oostenrijk ondertekent te Marche namens de Spaanse koning het “Eeuwig Edict” waardoor hij de Pacificatie van Gent bekrachtigt en de onafhankelijkheid van de Nederlanden erkent. Nog vóór het einde van het jaar schendt hij dit edict door de Spaanse troepen terug te halen die ons land hadden verlaten.
12februari1882Geboorte in St.-Maria-Horebeke van de volksschrijver Abraham Hans, als zevende kind van protestantse ouders. Herman Teirlinck noemde hem “de vernieuwer van Conscience”. Voor verschillende van zijn boeken vindt hij inspiratie in Frans-Vlaanderen. Naast auteur was Hans ook een onvermoeibare ijveraar voor de Vlaamse bewustwording die ontelbare voordrachten gaf, tot in de kleinste dorpen van Vlaanderen.
12februari1903In Luik geboorte van de romanschrijver Georges Simenon, geestelijke vader van commissaris Maigret.
12februari1999Overlijden in Parijs van de Vlaamse kunstenaar Michel Seuphor, geboren in Borgerhout op 20 maart 1901 onder de naam Ferdinand Berckelaers. Seuphor, (een anagram van Orpheus), heeft toonaangevende werken gepubliceerd over de geschiedenis en het wezen van de abstracte kunst. Hij was een buitengewoon erudiet man die Sanskriet kende en wereldwijd correspondeerde in het Latijn, het Grieks en het Hebreeuws – liever dan in het Engels.
13februari1457Geboorte in Brussel van Maria van Bourgondië. Ze erfde van haar vader Karel de Stoute Bourgondië en, hiermee, de voogdij over de Nederlanden. Maria van Bourgondië huwde met Maximiliaan I van Oostenrijk en kon zo beletten dat Bourgondië in de handen van de Franse koning viel.
13februari1568Filips Willem, oudste zoon van prins Willem van Oranje, wordt in Leuven, waar hij studeerde, op bevel van de Spaanse koning ontvoerd en naar Spanje overgebracht. Zijn ouders zien hem nooit meer terug. Pas achtentwintig jaar later, in 1596, komt hij vrij. Hij overlijdt in Brussel op 20 februari 1618.
14februariDit is de dach van Sente-Valentine,
Op dien dach kiesen de voghelkine hare ghenoeten in den Woude.
14februari1897Na  een mars van 50 dagen bereikt  luitenant Louis Napoleon Chaltin (1857-1933) de Nijl. Voor de stad Reddjad vernietigt hij een leger van Arabische slavenhandelaars. Door deze militaire actie kon Groot-Brittannië Soedan veroveren. Chaltin was geboren in Ukkel waar hij ook stierf.
14februari1942In Rotterdam wordt de Maastunnel in gebruik genomen.
15februari1387Filips de Stoute, hertog van Bourgondië,  stelt de “Raad van Rijsel” samen die voor al zijn bezittingen in de Nederlanden bevoegd is.
15februari1815Het Weens Congres bepaalt dat de Nederlanden, Noord en Zuid, opnieuw worden verenigd in het Koninkrijk der Nederlanden onder Willem I.
15februari1913In Antwerpen geboorte van de beroemde striptekenaar Willy Vandersteen  (1913-1990), geestelijke vader van o.m. Suske en Wiske.
15februari1928Overlijden op het Achterbos in Mol van Jakob Smits, Nederlands-Vlaams kunstschilder, en bezieler van de Molse school.
15februari1961In Berg-Kampenhout stort een Boeing 707 van Sabena neer. Eenenzestig passagiers waaronder de Amerikaanse Olympische schaatsploeg, alsook elf bemanningsleden komen om.
16februari1128In Gent gaat een volksvergadering door waarin de burgers rekenschap vragen  aan graaf Willem Clito over het  schenden door de graaf van bepaalde van hun rechten. Hierdoor wordt een van de grondslagen gelegd van de volkssoevereiniteit in West-Europa, quasi een eeuw vóór het beroemde Magna Charta in Engeland. Dit opmerkelijk discours is echt revolutionair voor die tijd. Het Plakkaat van Verlatinghe  uit 1581, waarin de trouw aan de Spaanse koning wordt opgezegd, gaat terug op dit principe: het volk heeft het recht zijn heer af te zetten als deze zich niet aan zijn verplichtingen houdt.  De gebeurtenissen te Gent geven op 22 augustus 1128 aanleiding geven tot het Privilegie van Sint-Omaars, ondertekend door negen baronnen, waarin nogmaals het recht wordt vastgelegd dat het volk recht van weerstand heeft tegen een meinedige heer. Het gezag wordt daardoor in feite overgedragen op een stedelijke gemeenschap, wat voor de verdere ontwikkeling van de steden in West-Europa van enorm belang is geweest.
16februari1164De Sint-Julianavloed treft Noord-Nederland en Duitsland en maakt duizenden slachtoffers.
16februari1568Overlijden in Recklinghausen (Westfalen) van Hendrik, graaf van Brederode, lid van het Eedverbond der Edelen en aanvoerder van de Geuzen.
16februari1922Felix Timmermans, schrijver van o.m. Pallieter en Pieter Bruegel, wint de driejaarlijkse staatsprijs voor literatuur.
16februari1981Overlijden in Kusel (Rijnland-Palts) van de Nederlandse filoloog, prehistoricus en musicoloog Herman Wirth (met zijn volledige naam: Herman Felix Wirth Roeper Bosch). De in Utrecht geboren Wirth (°1885) interesseert zich al vroeg voor de Duitse jeugdbeweging, de Wandervögel. In navolging daarvan sticht hij de Dietse Trekvogels. Hij promoveert in 1910 met een proefschrift over de ondergang van het Nederlandse volkslied en komt zo in contact met Eugeen van Oye en andere Vlaamsgezinden. Na aan de Universiteit van Bern filologie te hebben gedoceerd, vinden we hem terug in Vlaanderen, waar hij tijdens de Eerste Wereldoorlog het activisme steunt. Wirth is een typische vertegenwoordiger van de völkische strekking in de Nederlanden, nadien in Duitsland tijdens het interbellum. Zijn eigenlijk vakgebied wordt meer en meer de symbolenkunde. Hij schrijft verschillende werken over de voorgeschiedenis en de symboliek in Noordwest-Europa waarin hij het Friese volk een bijzondere plaats toekende. Gaandeweg wordt hij door de nazi’s afgewezen. In 1938 wordt hij ontslagen als hoofd van het Deutsches Ahnenerbe, een SS-onderzoeksproject dat hij in 1935 had helpen oprichten. Na de Tweede Wereldoorlog doet hij prehistorisch veldonderzoek in Zweden en publiceert onverdroten verder over symbolenkunde en oerreligie.
16februari1997Overlijden in Cadzand van Lode Claes, politicus en socioloog. Hij wordt in 1968 senator voor Brussel, verlaat de Volksunie naar aanleiding van het Egmontpakt en sticht in 1977 de Vlaamse Volkspartij. Zijn visie op de Vlaamse resp. Belgische politiek vinden we o.m. in zijn boeken De afwezige meerderheid (1985) en De afwendbare nederlaag (1986). Op het einde van zijn leven ziet hij alleen nog Vlaamse zelfstandigheid als uitweg.
17februari1384In Rijsel (Frans-Vlaanderen), Blijde Intrede van Filips de Stoute, graaf van Vlaanderen.
17februari1453In Rijsel (Frans-Vlaanderen): “Voeu du Faisan” ofte de Fazantengelofte. Op dit beroemde feestmaal bevestigt Filips de Goede, graaf van Vlaanderen en hertog van Bourgondië zijn besluit tot deelname aan een kruisvaart.
17februari1612Overlijden in Amsterdam van de cartograaf Judocus Hondius (Joost de Hondt). Hij kreeg ook grote bekendheid als uitgever van de atlassen van Mercator. Hondius was afkomstig uit de Zuidelijke Nederlanden en geboren in Wakken op 4 oktober 1563. De schrijver André Demedts was van vaderszijde een verre nazaat van Judocus Hondius.
17februari1795Antoine Lecocq uit Baulis wordt door de Fransen te Brussel gefusilleerd omwille van zijn deelname aan de opstand van de plattelandsbevolking tegen de Franse bezetter.
17februari1817Oprichting van de Gentse universiteit door koning Willem I der Nederlanden.
18februari1574De watergeuzen veroveren Middelburg op de Spanjaarden, na een belegering van twee jaar.
18februari1793Publicatie in de Gazette Nationale Liégeoise van een proclamatie van generaal Dumouriez « au Peuple Liégeois » die als volgt begint : « Braves Liégeois, peuple digne de la liberté, peuple frère des françois, et bientôt françois vous-mêmes… » De generaal vraagt verder 12 tot 15 000 Luikse vrijwilligers om tegen de Oostenrijkers te vechten. Dumouriez was in 1739 in het Frans-Vlaamse  Kamerijk (Cambrai) geboren.
18februari1902Interpellatie van de Zuid-Vlaamse priester-politicus Jules Lemire in het Franse Parlement ten gunste van het onderwijs van het Vlaams in Zuid-Vlaanderen. Minister Georges Leygues antwoordt weigerachtig.
18februari1970Overlijden van pater Desideer Stracke, jezuïet, doctor in de Germaanse taal- en letterkunde en stichter van het Ruusbroecgenootschap. Hij schreef o.a. Over de bekering en doopsel van koning Chlodovech, alsook veel artikels over de Oud-Nederlandse letterkunde. Zijn opmerkelijke redevoering In de leer bij Jacob van Maerlant is een belijdenis van de Heel-Nederlandse gedachte die ook J.M. Gantois inspireerde (Ons Nederland boven de Zomme).
19februari1526Geboorte in Atrecht van Carolus Clusius (Charles de l’Ecluse), humanist, arts, en botanicus. Op initiatief van Ogier van Busbeke introduceerde hij in Europa de aardappel, de tulp, de hyacint, de anemoon en de paardenkastanje. Hij overleed in op 4 april 1609 in Leiden waar de tuin die zijn naam draagt nog steeds te bezoeken is.
19februari1857Geboorte in Oostende van Julius Mac Leod, hoogleraar plantkunde aan de Rijksuniversiteit Gent en onvermoeibaar strijder voor de vernederlandsing van het onderwijs in Vlaanderen.
19februari1887Overlijden in Ingelheim am Rhein van de Nederlandse auteur Eduard Douwes Dekker, bekend onder zijn pseudoniem Multatuli. De eerste keer dat hij dit gebruikt, is in 1859 in De Dageraad, een tijdschrift van vrijdenkers. Zijn bekendste werk is Max Havelaar, een striemende aanklacht tegen het Nederlands koloniaal beleid in Nederlands-Indië, het huidige Indonesië. In 1859 schreef Douwes Dekker dit werk in enkele dagen tijd in Brussel. In juni 2002 werd Max Havelaar door de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde uitgeroepen tot het belangrijkste Nederlandstalig letterkundige werk aller tijden.Vier dagen na zijn dood werd Multatuli als eerste Nederlander gecremeerd, in het crematorium te Gotha. De urne met de as van Edward Douwes Dekker  bevindt zich in een monument voor Multatuli op de begraafplaats Westerveld te Driehuis.
20februari1810Executie door de Fransen van de Tiroolse nationale held en verzetsstrijder Andreas Hofer in het Italiaanse Mantua.
21februari1578Farnèse begint met het beleg van Zichem in Vlaams-Brabant dat op bevel van landvoogd Don Juan ongenadig word voortgezet. Na de inname wordt de stad volledig geplunderd en de soldaten van het garnizoen worden in de Demer verdronken.
21februari1758De Schelde is van Antwerpen tot Kruibeke bevroren en dit gedurende 22 dagen.
21februari1904Geboorte in Peer van Armand Preudhomme, componist van meer dan 250 volksliederen zoals “Kempenland” en “Voor Outer en Heerd”. Hij overlijdt te  Brasschaat op 7 februari 1986.
21februari1916Begin van de slag bij Verdun tijdens de Eerste Wereldoorlog.
21februari1926Geboorte in Amsterdam van de Nederlandse dichter  Hans Andreus, pseudoniem van Johan Wilhelm van der Zant.  Andreus, die in 1977 overleed, was een van de meest veelzijdige dichters van zijn generatie. Hij werd veelvuldig geëerd, o.m. tweemaal met de Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam, de Jeugdboekenprijs 1958, het “Kinderboek van het jaar” 1969 voor Meester Pompelmoes en de mompelpoes, de Jan Campert-prijs voor poëzie 1970, de Constantijn Huygens-prijs 1971 enz.
22februari1071Eerste slag bij Kassel (Frans-Vlaanderen). De Vlaamse graaf Robrecht de Fries verslaat de Franse koning Filips I en wordt graaf van Vlaanderen. Uit dankbaarheid sticht hij de collegiale kerk van Kassel alsook de abdij van Waten.
22februari1796Geboorte in Gent van de wiskundige en sterrenkundige Adolphe Quételet (1796-1874). Hij was de eerste directeur van het observatorium van Brussel. Quételet is  ook de vader van de sociale statistiek en de uitvinder van de Queteletindex, later body-mass index of BMI genoemd, een vergelijkende  index om het (over)gewicht van een mens te meten.
23februari1944In Beacon (Florida) overlijden van Leo Baekeland, Vlaams-Amerikaanse chemicus, geboren in Sint-Martens-Latem, en uitvinder van o.m. de kunststof bakeliet.
24februari1500In Gent kondigen klokkengeluid en kanonschoten de geboorte aan van een Habsburgse prins, de toekomstige Keizer Karel V.
24februari1525Op het slagveld van Pavia in Italië neemt de Zuid-Vlaamse ridder Charles de Lannoy namens zijn heer keizer Karel V de overgave van de Franse koning Frans I in ontvangst, die hem symbolisch zijn zwaard afstaat alvorens gevangen te worden genomen.
24februari1588Overlijden in Tecklenburg van de Nederlandse arts en humanist Jan Wier, geboren in het Brabantse Grave (1515 of 1516). Wier was een van de allereersten  die protesteerde tegen de heksenvervolgingen en een leven lang onvermoeibaar tegen het obscurantisme streed. Hij geldt als een grondlegger van de psychiatrie en de verdediging van de mensenrechten. Wier beïnvloedde tijdgenoten zoals Michel de Montaigne en latere denkers zoals Sigmund Freud, Karl Marx en Victor Hugo. In 2011 bracht een proefschrift van Vera Hoorens( KULeuven) Jan Wier weer in de belangstelling. Het verscheen in boekvorm bij Prometheus/Bert Bakker: Een ketterse arts voor de heksen – Jan Wier (1515-1588).
24februari1831In België stelt het Nationaal Congres een voorlopig staatshoofd (regent) aan. De keuze valt op Erasme Surlet de Chokier, gewezen collaborateur met de Franse bezetter.
24februari1924Geboorte in Wakken van Luc Verbeke (1924-2013), stichter in 1947 en bezieler van het Komitee voor Frans-Vlaanderen waarvan hij achtereenvolgend secretaris, voorzitter en erevoorzitter werd. Luc Verbeke is ook een talentvolle dichter en auteur van vele publicaties over Frans-Vlaanderen, onder meer van het boek Vlaanderen in Frankrijk (1970).
25februari1212Johanna van Constantinopel, dochter van Boudewijn graaf van Vlaanderen en keizer van Constantinopel, tekent in Pont-à-Vendin (Wendenbrugge) het zogenaamde “wurgcontract” met Filips II August van Frankrijk, na zijn bemiddeling voor haar huwelijk met Ferrand van Portugal. Hij had haar aan deze Portugese prins gekoppeld, in wie hij een gemakkelijk te manipuleren graaf van Vlaanderen zag. Hierbij verkrijgt Frankrijk Sint-Omaars en Ariën (Aire) aan de Leie.
25februari1968Overlijden in Antwerpen van Camiel Huysmans, geboren als Camiel Hansen, filoloog en socialistische voorman. Voorvechter van de Vlaamse Beweging en van de vernederlandsing van de Rijksuniversiteit Gent. Met de katholiek Frans van Cauwelaert en de liberaal Louis Franck was hij in de jaren ’20 een van “de drie kraaiende hanen”. Huysmans was ook internationaal actief in de diplomatie, o.m. als secretaris van de Tweede Internationale (1905-1922).
26februari1986Evert van Benthem wint voor de tweede keer de Elfstedentocht.
27februari1881Slag van Majuba in Zuid-Afrika: de Britten bezetten de strategische tafelberg Majuba, op de flank van het Boerenleger. De commandant-generaal van de Boeren, Piet Joubert, besluit tot een gedurfde bestorming van de berg en slaagt erin de Britse troepen op de top verpletterend te verslaan. Het militaire evenement baart wereldwijd opzien. De veldslag bij Majuba is de laatste van vier veldslagen tussen Groot-Brittannië en de Boeren van Transvaal gedurende de Eerste Boerenoorlog (1880-1881). De klinkende overwinning die de Boeren behalen, dwingt de Britten om Transvaal zijn onafhankelijkheid terug te geven.
27februari1933In Duitsland brandt de Rijksdag. Rinus van der Lubbe, een Nederlandse communist en anarchist, wordt van brandstichting beschuldigd. Op 10 januari 1934 wordt hij in Leipzig onthoofd en anoniem begraven.
27februari1942De Nederlandse zeestrijdkrachten, onder het bevel van admiraal Karel Doorman, worden zwaar door de Japanse vloot verslagen op de Javazee.
28februari1564De cauw was so groot vroegh en laete dat den wijn in de gelaesen vervroor“.
28februari1928Radio Kootwijk brengt de eerste radiotelefonische verbinding tot stand tussen Nederland en Nederlands-Indië.
28februari1944In Brussel wordt Alexander Galopin (1879-1944) vermoord, directeur van de Nationale Bank van België.
29februari1517In Mechelen, geboorte van de plantenkundige en arts Rembert Dodoens.  Aan hem  danken wij de beschrijving en kennis van vele nieuwe planten. In 1554 publiceert hij zijn beroemde Cruydeboeck met 715 afbeeldingen.  Het systeem van classificatie van de planten in dit boek is een fundamentele vernieuwing voor de botanie van die tijd. Dodoens overlijdt in Leiden op 10 maart 1584.
29februari1848De prins de Ligne, Belgische ambassadeur in Parijs schrijft in een brief:  “Je sais que l’idée dominante chez les hommes du mouvement qui a renversé la monarchie de juillet est la réunion de la Belgique à la France”.
29februari1903Geboorte in Wuustwezel van de volkskundige Karel C. Peeters, auteur van Eigen Aard, hoofdredacteur van het tijdschrift Volkskunde , hoogleraar aan de KULeuven en stadssecretaris van Antwerpen. Bekend is ook zijn werk Soldaten van Napoleon, over de Vlamingen en andere Zuid-Nederlanders die gedwongen werden dienst te doen in het Franse leger. De ruiters van het 3de Jagers te Paard, waarin vele Vlamingen waren ingelijfd,  waren de eerste soldaten die in 1812 Rusland binnenvielen.Het K.C.Peeters Instituut voor Volkskunde te Antwerpen werd naar hem genoemd.
29februari1972De Nederlandse Tweede Kamer debatteert dertien uur lang over het gratieverzoek van de drie laatste wegens oorlogsmisdaden veroordeelde gevangen Duitsers die nog gevangen zitten in Nederland. Onder zware druk van de publieke opinie wordt hun verzoek tot vrijlating door de Tweede Kamer verworpen. De gevangene Jozef Kotälla zal in de gevangenis van Breda overlijden in 1979. Ferdinand aus der Fünten en Franz Fischer worden pas in 1989 vrijgelaten en overlijden in datzelfde jaar in Duitsland.
Gepubliceerd

01.02.2020