Dagklapper – oktober

1	oktober	1795	De Franse revolutionaire Conventie beslist eenzijdig, dat is zonder instemming van de Oostenrijkse Keizer, de Zuidelijke Nederlanden in te lijven. Ook Luxemburg, toen nog niet in twee gedeeld, wordt bij Frankrijk aangehecht. Ons land wordt heringedeeld naar Frans model en aan volledig Frans regime onderworpen.
1	oktober	1814	Koning Willem I herstelt het Nederlands als landstaal in Vlaanderen.
1	oktober	1937	Begin van de zelfstandige Vlaamse radio-uitzendingen.
2	oktober	1572	Om de inwoners te straffen voor het luisterrijke onthaal van prins Willem van Oranje, laat de Spaanse landvoogd Alva gedurende drie dagen Mechelen plunderen door zijn legerbenden. Huizen, kloosters en kerken worden leeggeroofd en de bevolking onmenselijk behandeld, verkracht en gefolterd.
2	oktober	1852	Geboorte in Luxemburg van Curt von François, stichter van de stad Windhoek in Zuid-West-Afrika (nu Namibië). Hij stamde uit een familie van Normandische hugenoten die Frankrijk had moeten verlaten na de herroeping van het Edict van Nantes in 1685.
2	oktober	1941	Overlijden in Mechelen van Jef Denijn, befaamde beiaardier en ontwerper van de hedendaagse beiaard. Hij is ook de vader van de zomeravondconcerten waarmee hij reeds in 1892 als stadsbeiaardier van Mechelen startte.
3	oktober	1573	Dankzij een koene aanval van de Zeeuwse geuzen onder leiding van Lodewijk van Boisot wordt de stad Leiden ontzet, na een maandenlange, uitzichtloze belegering door de Spanjaarden. Als beloning voor haar heldhaftige weerstand en grote offers verleent prins Willem van Oranje de stad Leiden het voorrecht een universiteit op te richten.
3	oktober	1850	Overlijden te Sint-Lambrechts-Woluwe van de Zuid-Nederlandse, conservatieve politicus Pieter Lodewijk van Gobbelschroy. Deze Leuvenaar was onder de Franse bezetting onderprefect in Gent en in Deventer. Net 30 wordt hij in 1814 secretaris-generaal van het voorlopig bewind in de Zuidelijke Nederlanden. Hij bereid actief de hereniging van de Nederlanden voor die een jaar later tot stand komt. Koning Willem I benoemt hem in 1825 tot minister van Binnenlandse Zaken en Onderwijs. Bij het begin van de Belgische rellen reist hij met de prins van Oranje naar het Zuiden om te bemiddelen. Wanneer zijn verzoeningspoging mislukt, dient hij zijn ontslag in. Hij blijft trouw aan Koning Willem I, weigert samen te werken met het Belgische bewind en trekt zich terug uit de politiek. Nog in 1839 publiceert hij anoniem een tekst, waarin bleek dat hij zich als onvoorwaardelijk orangist uit en pleit voor een hereniging met Nederland.
3	oktober	1871	Geboorte in Heule van de Vlaamse schrijver Stijn Streuvels, pseudoniem van Frank Lateur. Zijn moeder was een zuster van Guido Gezelle.
3	oktober	1896	Overlijden in Londen van de Engelse schilder William Morris. Hij maakte deel uit van de Prerafaëlieten rond Dante Gabriel Rossetti, en legde zich daarna toe op decoratieve kunst en industrieel design (Arts-and-Craftsbeweging). Onder de indruk van de lelijkheid en de ellende die de industriële revolutie had veroorzaakt, werd Morris antikapitalist en voorstander van een organisch socialisme. Hij schreef ook boeken, waaronder The Well at the World’s End (1896). Dit boek wordt gezien als de eerste echte fantasy-roman. Hij speelt zich af in een verzonnen, middeleeuws aandoende wereld en wordt tot op vandaag regelmatig herdrukt. Morris publiceerde ook een vertaling van een Oud-Noordse sage, Sigurd the Volsung and the fall of the Nibelungs(1876).
3	oktober	1944	Overlijden van de Frans-Vlaamse voorman Pieter Blanckaert te Kerk (Marck) bij Kales. Hij volgde zijn vader, Justin Blanckaert, op als directeur van De Torrewachter en Le Lion de Flandre en als voorzitter van het Vlaams Verbond van Frankrijk.
4	oktober	1441	Nadat hij reeds Vlaanderen, Brabant, Limburg, Artesië, Namen, Henegouwen, Holland en Zeeland onder zijn gezag had herenigd, koopt hertog Filips de Goede van Elisabeth van Görlitz de rechten op Luxemburg en doet zich als erfgenaam van al haar bezittingen erkennen. Dit was weer een belangrijke stap naar de eenmaking van de Nederlanden.
4	oktober	1696	Overlijden van de Nederlandse schilder Rembrandt Harmenszoon van Rijn.
4	oktober	1830	De onafhankelijkheid van België wordt uitgeroepen met het Frans als officiële taal en volledige verdrijving van het Nederlands uit de administratie, het leger, het onderwijs en het gerecht. Dezelfde maand nog, op 21 oktober, pleit Georges Clermont tijdens de zittingen van de Patriottische Vereniging voor een aansluiting bij Frankrijk “om economische redenen”.
4	oktober	1833	Geboorte in Vlissingen uit een Deense vader en een Zeeuwse moeder, van Constant Jacob Hansen, oprichter van de Aldietse Beweging, die een eenheidstaal wou tot stand brengen van Duinkerke tot Königsberg.
4	oktober	1880	Overlijden te Eeke van Winok Bourel, ëën van de laatste rederijkers en schoonschrijvers van Frans-Vlaanderen.
4	oktober	1947	André Belmans houdt zijn bekende toespraak “De Europese zending der Lage Landen” voor het Jeugverbond met dezelfde naam.
5	oktober	1463	Vrede van Conflans: Karel de Stoute breekt de steden aan de Somme uit de handen van de Franse koning Lodewijk XI.
5	oktober	1914	De Duitse troepen komen Kaaster binnen en verblijven er tot 12 oktober.
5	oktober	1941	André Cauvin, lid van het Vlaams Verbond van Frankrijk, richt het regionalistisch weekblad La Vie du Nord op. Het wordt een succes met een oplage van meer dan 50.000 exemplaren.
6	oktober	1931	Joris van Severen kondigt op het gouwbestuur van het KVNV de stichting van het Verdinaso aan.
6	oktober	1960	In Steenvoorde (Frans-Vlaanderen), overlijden van de Frans-Vlaamse schrijver Renaat Despicht, Hij was de eerste hoogleraar Nederlands aan de katholieke universiteit Rijsel.
7	oktober	1507	De boeren van Namen en Luxemburg verdedigen zich hardnekkig tegen de troepen die de Franse koning Lodewijk XII had uitgezonden om onze streken te plunderen. Uiteindelijk slaan ze de Fransen bloedig terug.
7	oktober	1914	Het fort van Breendonk geeft zich over aan de Duitse troepen. Voor de verdediging van Antwerpen bleek het fort geen enkele rol van betekenis te kunnen spelen.
8	oktober	1573	Na een belegering van zes weken van de stad Alkmaar slaan de Spanjaarden op de vlucht. Onder aanvoering van Jacob Cabeliau werd de vijand bestreden met kokend kalkwater en brandende pekrepen. De overwinning was des te spectaculairder, omdat de ingezette Spaanse troepenmacht enorm was: van aanvankelijk 6.500 soldaten tot op het einde niet minder dan 16.000 manschappen. Daartegenover stonden amper 1300 weerbare burgers en 600 toegesnelde geuzen. Deze gebeurtenis leidde tot de bekende uitdrukking “Bij Alkmaar begint de victorie”. Ieder jaar wordt ze nog grootschalig gevierd op 8 oktober tijdens het Alkmaars Ontzet met een kermis en een zuurkoolmaaltijd, optochten, demonstraties van brandweer en marine, een muzikale taptoe op het Waagplein en ten slotte een feestelijk vuurwerk.
8	oktober	1792	De Franse sansculotten veroveren Virton.
8	oktober	1948	De Frans-Vlaamse voorman Jean-Marie Gantois wordt uit de gevangenis ontslagen. Enkele dagen later verkrijgt hij volledige amnestie.
8	oktober	1985	Koningin Beatrix en Prins Claus brengen een staatsbezoek aan Spanje. Dit is het eerst staatsbezoek van een Nederlandse vorstin aan dat land sinds de oorlogen tussen de Nederlanden en Spanje.
9	oktober	1436	Overlijden van Jacoba, hertogin van Beieren, gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen. Ze was geboren in het Henegouwse Le Quesnoy op 16 juli 1401 als dochter van Willem II van Beieren en van Margareta van Bourgondië. Haar grootvader langs moederskant was de Bourgondische hertog Filip de Stoute.
9	oktober	1623	Geboorte in het West-Vlaamse Pittem, van Ferdinand Verbiest, Vlaamse missionaris in China en keizerlijk astronoom. Hij bouwde te Bejing een,voor zijn tijd, uniek instrumentarium voor het keizerlijk observatorium. Een monument te zijner ere heeft in Bejing alle regimes overleefd. Hij ontwierp ook kanonnen, een thermometer, tekende een nieuwe wereldkaart en ontwierp het eerste motorvoertuig. In zijn standaardwerk Astronomia Europea (1687) beschrijft Verbiest dat eerste stoomwagentje dat op eigen kracht voortbewoog.
9	oktober	1978	Overlijden in Bobigny bij Parijs van de zanger Jacques Brel, een in Brussel geboren Franstalige Vlaming.
10	oktober	768	Karel de Grote wordt in Herstal tot koning van de Franken uitgeroepen.
10	oktober	1557	Overlijden in Mechelen van Lambert van Briaerde, rechtsgeleerde en President van de Grote Raad in Mechelen, het hoogste rechtscollege van de Verenigde Nederlanden. Van Briaerde stamde uit een zeer oude Frans-Vlaamse familie en was rond 1490 in Duinkerke geboren. Hij publiceerde ook in het Nederlands.
10	oktober	1634	Na een watervloed verdwijnt het Noord-Friese eiland Ald-Nordstrand. Meer dan 9.000 mensen alsook 50.000 dieren vinden er de dood. Verder worden 22 kerken en 30 molens verwoest, dat alles in één uur tijd. Van Ald-Nordstrand blijven vandaag in Schleswig-Hosltein alleen nog de eilanden Nordstrand (in het Fries Noordströöm) en Pellworm alsook de Hallig Nordstrandischmoor over.
10	oktober	1930	Opening van de volledige vernederlandste universiteit van Gent. Ze was de eerste in België, nadat de oorspronkelijk Nederlandstalige universiteit van Gent, gesticht door koning Willem I, in 1830 volledig was verfranst. De eerste rector was August Vermeylen.
11	oktober	714	Overlijden van de heilige Gummarus van Lier. Gommaar, zoals zijn echte naam luidde, was een ridder aan het hof van Pepijn II van Herstal, koning van de Franken. Hij was in Emblehem geboren en volgens de legende de stichter van Lier, waar hij begraven ligt. Hij voerde het bevel over de Frankische troepen in hun strijd tegen de Arabische indringers.
11	oktober	1573	Slag op de Zuiderzee. De Spaansgezinde stadhouder Bossu wordt verslagen en gevangen genomen door een geuzenvloot onder leiding van Cornelis Dircksz van Monnikendam.
11	oktober	1978	In Kemmel, op de zgn. suicidal corner uit de Eerste Wereldoorlog, eerste uitvoering van het volksspel “Nooit brengt een oorlog vrede” geschreven door Marieke Demeester, Jan Hardeman en Stef Dehollander en met volksmuziek uit de Westhoek.
11	oktober	1978	Ontslag van de regering Tindemans. Einde van het Egmontpakt.
12	oktober	773	Slag te Mortara, waarbij Karel de Grote de Longobardenkoning Desiderius overwint. Volgens de legende sneuvelden hier het duo Amico en Amelio. In de Nederlanden bleven ze, door de Spieghel Historiael van Jacob van Maerlant, bekend als Amijs en Amelis.
12	oktober	1759	Geboorte in Duinkerke van de laatste Duinkerkse kaper Pierre-Edouard Plucket.
12	oktober	1798	In Overmere (Oost-Vlaanderen) komen Vlaamse boeren, brigands genaamd, in opstand tegen de Franse bezetter. Deze datum geldt als het begin van de Boerenkrijg, die weldra zal overslaan naar andere gewesten.
12	oktober	1837	Overlijden in Den Haag van prinses Wilhelmina van Pruisen, echtgenote van koning Willem I. Het volk noemde haar liefkozend Mimi en zag in haar de eerste ‘echte’ koningin der Nederlanden.
12	oktober	1914	Prins Maximilaan van Hessen, broer van de Russische keizerin en neef van de Duitse keizer, wordt tijdens gevechten met een Engelse patrouille op de Katsberg gedood. Hij wordt in een anoniem graf in Kaaster (Caestre) begraven. Jaren na de oorlog wordt zijn lichaam terug naar Duitsland gebracht.
13	oktober	1093	Plots overlijden in Wijnendale van Robrecht I de Fries, graaf van Vlaanderen, van Artesië en van Zeeland. Hij trouwt met Geertrui van Saksen, de weduwe van Floris I van Holland. Met Knoet IV, koning van Denemarken, onderhoudt hij goede relaties en steunt diens aanspraken op de Engelse troon. Robrecht was een uitstekend bestuurder en gaf Vlaanderen een nieuwe territoriale indeling op basis van kasselrijen, die bleven bestaan tot 1795, toen de Franse bezetter ze afschafte. Van Brugge maakte hij een Europees handelscentrum. Hij wordt door de bevolking op handen gedragen wegens zijn rechtvaardigheid en zijn intelligentie. Volgens zijn laatste wens wordt Robrecht de Fries in de Sint-Pietersstiftkerk van Kassel begraven.
13	oktober	1937	Verklaring van de Duitse regering over de onschendbaarheid en de integriteit van België.
13	oktober	1944	De eerste Duitse V1 valt op Antwerpen.
14	oktober	1066	Slag bij Hastings (East-Sussex). Willem de Veroveraar, hertog van Normandië en pretendent op de Engelse troon, verslaat koning Harold. Harold, die amper 9 maanden en 9 dagen regeerde over Engeland werd dodelijk gewond door een pijl in het rechteroog. Hij was de laatste Saksische koning van Engeland.Slag bij Hastings (East-Sussex). Willem de Veroveraar, hertog van Normandië en pretendent op de Engelse troon, verslaat koning Harold. Harold, die amper 9 maanden en 9 dagen regeerde over Engeland werd dodelijk gewond door een pijl in het rechteroog. Hij was de laatste Saksische koning van Engeland.
14	oktober	1468	Hertog Karel de Stoute verplicht de Franse koning Lodewijk XI het Verdrag van Péronne te ondertekenen, waardoor alle Bourgondische aanspraken worden erkend en waarbij Vlaanderen onttrokken wordt aan de rechtsmacht van het parlement van Parijs.
14	oktober	1831	De Conferentie van Londen met als deelnemers Frankrijk, Oostenrijk, Pruisen, Rusland en het Verenigd Koninkrijk, waarborgt de neutraliteit van België in het Verdrag der XXIV Artikelen. Ook wordt Limburg verdeeld in een Belgisch en Nederlands deel. Nederland krijgt Maastricht, Roermond en Venlo, alsook 53 dorpen langs de Maas. Luxemburg wordt in twee gedeeld: het Franstalige deel en een Duitstalige strook nabij Aarlen gaan naar België en het overige Duitstalige deel naar Willem I die staatshoofd wordt van het nieuw gecreëerde Groothertogdom Luxemburg. (Dit zal zowel in de Eerste als de Tweede Wereldoorlog dienen als volkenrechtelijke basis voor de aanhechting van het groothertogdom bij Duitsland.) Ten slotte moet België belastingen betalen op de Scheldevaart aan Nederland, alsook 16/31^e van de staatsschuld van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Pas op 19 april 1839 zal het verdrag door Nederland en België worden ondertekend.
15	oktober	1834	Afschaffing van de Vlaamse Kamer in het hof van Beroep te Luik.
15	oktober	1899	De legers van de Boerenrepublieken Transvaal en Oranje Vrijstaat zetten een algemeen offensief in tegen de Britse bezetters.
15	oktober	1917	Mata Hari, met haar echte naam Margaretha (Margreet) Zelle, geboren in Leeuwarden op 7 augustus 1876, wordt in de slotgracht van het kasteel van Vincennes gefusilleerd. Vals beschuldigd van spionage voor de Duitsers diende ze in werkelijkheid als zondebok voor een falende Franse militaire overheid die de blunders en de nutteloze bloedbaden aan het front cumuleerde.
16	oktober	1570	Overlijden van Floris van Montmorency, baron van Montigny. Deze ridder van het Gulden Vlies was door het Eedverbond der Edelen met een diplomatieke zending belast bij de Spaanse koning. Tegen alle regels in liet Filips II hem gevangen zetten en uiteindelijk, na jaren opsluiting in een gevangeniscel van het kasteel van Simancas, in het geheim door wurging om het leven brengen. Daarna verspreidde Filips II het gerucht dat Floris aan ziekte was bezweken.
16	oktober	1830	Het Voorlopig Bewind roept het Frans uit tot enige officiële taal van België met als motivatie: Overwegende dat het Vlaams, door de inwoners van zekere plaatsen gesproken, verschilt van provincie tot provincie en soms van arrondissement tot arrondissement, zodat het onmogelijk zou zijn de tekst van wetten en besluiten in die taal af te kondigen, zal het Frans in België de enige officiële taal zijn.
16	oktober	1855	In Noordpeene, geboorte van Camille Looten, voorzitter van het Comité Flamand de France en erevoorzitter van het Vlaams Verbond van Frankrijk. Hij speelde een voorname rol in de oprichting van een leerstoel Nederlands aan de Katholieke universiteit te Rijsel.
16	oktober	1860	Jan Coucke en Pieter Goethals worden in Charleroi geguillotineerd. Ze waren door een Nederlandsonkundige rechtbank ter dood veroordeeld wegens de moord op de weduwe Dubois. Ook hun advocaat verstond geen Nederlands. Een jaar na hun onthoofding bekende twee Waalse criminelen de moord te hebben gepleegd.
17	oktober	1662	Lodewijk XIV koopt voor de som van 5 miljoen pond de oude Vlaamse havenstad Duinkerke af van de koning van Engeland, Karel II. Er wordt onmiddellijk een Franse drukkerij geïnstalleerd om in de Franse taal te kunnen publiceren.
17	oktober	1797	Ondertekening van het Verdrag van Campo Formio waarbij keizer Frans II van Oostenrijk de Zuidelijke Nederlanden aan Frankrijk afstaat en de Franse bezetting van onze gewesten erkent.
18	oktober	1685	De Franse “Zonnekoning” herroept het Edict van Nantes (1598) van zijn voorganger Hendrik IV, die de godsdienstoorlogen had kunnen beëindigen door aan de protestanten gewetensvrijheid te geven en verregaande, zij het niet onbeperkte rechten op de uitoefening van hun godsdienst. Door deze herroeping, het Edict van Fontainebleau genoemd, werden de protestanten deze rechten weer ontnomen. Naar schatting 300.000 à 900.000 hugenoten vluchtten naar de Nederlanden, Duitsland, Italië en Engeland. De Pruisische vorst Frederik Willem I van Brandenburg nodigde de hugenoten uit om naar zijn land te komen.
18	oktober	1830	Tijdens gevechten van Belgische en Franse revolutionairen met de Nederlandse troepen, tussen Lier en Boechout, sneuvelt Jenneval. De Fransman Jenneval, met zijn ware naam Hippolyte Dechet, was de auteur van de Brabançonne.
19	oktober	1863	Geboorte in Barlt in Holstein van de Duitse schrijver en dichter Gustav Frenssen. Deze gewezen dominee verliet de kerk en bekeerde zich tot het Noordse heidendom, bekering waarvan zijn boek Der Glaube der Nordmark het belangrijkste getuigenis blijft. Levenslang kreeg hij daarna de vijandschap van de kerken te verduren.
19	oktober	1914	Begin van de eerste slag om Ieper.
20	oktober		Op 20 oktober is het gewoonlijk zo warm als de gemiddelde jaartemperatuur.
20	oktober	1565	Na een vruchteloze poging van de graaf van Egmond om de plakkaten tegen de protestanten milder te doen toepassen, geeft de Spaanse koning Filips II opdracht aan Margaretha van Parma, landvoogdes der Nederlanden, de plakkaten streng en ongenadig ten uitvoer te leggen. De rechtszittingen moeten met gesloten deuren worden gehouden om de publieke opinie te ontzien. Dit systeem zal de dood betekenen voor ongeveer 60.000 volksgenoten.
20	oktober	1576	Plundering van Maastricht door Spaanse muiters.
20	oktober	1836	In Leuven, stichting door Emmanuel van Straelen en Konstantijn Bogaerts van het eerste Vlaamse taal- en letterkundig studentengenootschap “Met Tijd en Vlijt”, dat zou blijven bestaan tot in 1945. De eerste voorzitter was professor Jan-Baptist David, naar wie later het Davidsfonds werd genoemd. Al wie naam en faam had in de Vlaamse Beweging en voor de Tweede Wereldoorlog in Leuven studeerde, was lid van Met Tijd en Vlijt, van Albrecht Rodenbach tot Frans van Cauwelaert en van Lodewijk Dosfel tot Ernest Claes.
21	oktober	1639	Admiraal Maarten Tromp overvalt op de rede van Duins de machtige Spaanse vloot die verse troepen naar Vlaanderen voerde. Dit betekent de ondergang van de Spaanse zeemacht, die zich nooit meer zal vertonen in de Noordzee.
21	oktober	1650	Geboorte in Duinkerke van de beroemde kaper Jan Bart.
21	oktober	1659	Christiaan Huygens (1629-1695 Den Haag), de grootste wetenschapper van Nederland, formuleert als eerste de wetten van de centrifugale kracht.
21	oktober	1914	Om de Duitse troepen tegen te houden wordt een uitgerekt gebied tussen Nieuwpoort en Diksmuide volledig overstroomd: daartoe zetten de sluiswachters Karel Cogghe en Henri Geeraert, geholpen door een compagnie geniesoldaten o.l.v. commandant Thys, de sluizen van de IJzer open.
22	oktober	741	Overlijden van Karel Martel, hofmeier van het Frankische Rijk. Hij was in Herstal geboren rond 689 en is o.m. bekend om zijn strijd tegen de Arabieren die hij meermaals versloeg, zoals in de slag bij Poitiers, in 732.
22	oktober	1751	Overlijden in Den Haag van Willem Karel Hendrik Friso, prins van Oranje-Nassau. Hij was de eerste erfstadhouder van de Republiek der Verenigde Provinciën. Hij bleef bekend als een even aristocratische, minzame man, bovendien een vredelievende en bekwame bestuurder.
22	oktober	1811	Napoleon begint aan een rondreis door Nederland. Als gevolg hiervan worden o.m. een beetje later de universiteiten van Franeker en van Harderwijk opgeheven. De universiteiten van de steden Amsterdam, Utrecht, Deventer en Groningen worden tot secundaire scholen gedegradeerd.
22	oktober	1961	Eerste “Mars op Brussel”: 100 000 Vlamingen betogen in Brussel voor de afbakening van de taalgrens. De hoofdstad beleeft de Vlaamse opstanding.
23	oktober	1520	Karel van Gent, hertog van Brabant en graaf van Vlaanderen, wordt te Aken tot keizer van het Heilig Roomse Rijk gekroond en wordt de populaire Keizer Karel.
23	oktober	1731	Geboorte van Charles-Joseph De Grave, auteur van het boek République des Champs Elysées waarin hij beweert dat het Atlantis waarover Plato schreef in de delta van Schelde, Maas en Rijn zou hebben gelegen.
24	oktober	1789	Een klein leger bestaande uit Patriotten o.l.v. generaal Jan Andries van der Meersch trekt in de richting van Turnhout en verklaart in het stadhuis de Oostenrijkse keizer Jozef II van de troon vervallen. Enkele dagen later, op 27 oktober, vindt de beroemde Slag bij Turnhout plaats. Na een kort gevecht en felle tegenaanvallen van de Patriotten in de straten van de stad moeten de verslagen Oostenrijkers Turnhout verlaten. Deze overwinning had een zeer grote weerklank in de Oostenrijkse Nederlanden. In korte tijd werden de Oostenrijkers, zonder veel bloedvergieten, van heel ons grondgebied verdreven.
24	oktober	1885	Geboorte van de Vlaamse schrijver Ernest Claes in Zichem.
24	oktober	1916	Plechtige opening van de vernederlandste Universiteit te Gent.
24	oktober	1942	Ernst Jünger schrijft in zijn oorlogsdagboek over de door bombardementen verwoeste Duitse steden : “Ook dat is een van de fasen die tot het Amerikanisme leiden; in plaats van onze oude geboorteplaatsen zullen wij steden krijgen zoals die door ingenieurs worden bedacht. Het is echter mogelijk dat kudden schapen op de puinhopen zullen weiden, zoals je dat ziet op vroege afbeeldingen van het Forum Romanum.”
25	oktober	1415	De Engelsen, onder aanvoering van Hendrik V, verslaan de Fransen bij Azincourt. Volgens de overlevering miste de Franse adel tucht en een goed plan om de in aantal kleinere Engelse troepenmacht de baas te kunnen.
25	oktober	1555	Plechtige troonsafstand van keizer Karel V voor de Staten-Generaal van de Zeventien Provinciën in het Hof te Brussel. Tijdens de plechtigheid hield de keizer zijn hand op de schouder van Willem van Oranje die het bijzondere vertrouwen van de keizer genoot.
25	oktober	1792	De Fransen plunderen Virton op aanstoken van kolonel de Lusignan. Op de zelfde dag komt het tot gevechten tussen de Fransen en de boeren te Ethe, tussen Virton en Aarlen, o.l.v. Laforet, boswachter van de graaf de Briey.
25	oktober	1798	Aanplakbiljetten en brieven roepen op tot een volksopstand die lijdt tot de Boerenkrijg in West-Vlaanderen, het Waasland, de streek van Aalst, Klein-Brabant, de Kempen en Haspengouw.
25	oktober	1961	In Mol, opening van de eerste kerncentrale in België.
26	oktober	1970	Overlijden in Utrecht van de Vlaamse (want in Brugge geboren) bioloog en astrofysicus Marcel Minnaert. Hij realiseerde baanbrekend werk op het gebied van de spectroscopie en de spectraallijnen. Hij was ook directeur van de Utrechtse sterrenwacht. Tijdens de eerste wereldoorlog was hij als radicaal flamingant en activist naar Nederland gevlucht. Hij werd nadien een bekende pacifist en marxist
27	oktober	1792	Het Franse leger onder leiding van generaal Charles Dumouriez dringt de Zuidelijke Nederlanden binnen. De Oostenrijkers verlaten onze gewesten, maar komen kort nadien terug. In de periode tussen 1792 en 1800 veranderen wij acht keren van statuut en nationaliteit.
27	oktober	1798	De Fransen slaan de opstand in Herne, in Vlaams-Brabant, hardhandig neer.
27	oktober	1830	Het Nederlands garnizoen beschiet de Antwerpse binnenstad vanuit de citadel Een wapenstilstand volgt een dag later. De citadel blijft in Nederlandse handen.
27	oktober	1856	Geboorte te Roeselare van de dichter en Vlaamse studentenleider Albrecht Rodenbach.
28	oktober	1466	Geboorte te Rotterdam van Erasmus, met zijn ware naam Geert Geerts, als zoon van een priester en diens huishoudster. Hij wordt de belangrijkste humanist van de Nederlanden, naar wie o.m. de universiteit van Rotterdam werd genoemd.
28	oktober	1591	Overlijden van Ogier Gisleen van Busbeke, geleerde en humanist, geboren in Komen, ambassadeur van keizer Ferdinand I bij Suleyman de Grote, sultan van Turkije. Hij voerde in de Nederlanden een aantal planten in die hij tijdens zijn reizen ontdekt had, zoals de tulp, de sering, de monbresia, de hyacint en de paardenkastanje. Als taalkundige tekende hij woorden op van de inmiddels uitgestorven Germaanse taal, het Krimgotisch.
28	oktober	1798	Vanuit Ronse bezetten de Boeren het Henegouwse stadje Leuze.
29	oktober	1651	De Nederlandse wiskundige, sterrenkundige en uitvinder Christiaan Huygens schrijft als eerste wetenschapper in de geschiedenis natuurkundige formules op. Deze geven de juiste theorie voor impuls en energiebehoud bij botsingen en zijn een beslissende verbetering van de botsingswetten van René Descartes.
29	oktober	1798	In de nacht worden in Luik vijftien affiches aangeplakt tegen de Franse bezetting.
30	oktober	1934	Geboorte van de Nederlandse musicus en dirigent Frans Bruggen. Hij trad op als blokfluitist en solist in verschillende ensembles en speelde een voorname rol bij de heropleving van de blokfluit als volwaardig instrument, voornamelijk voor het barokrepertoire en de romantische periode.
31	oktober	1587	De universiteitsbibliotheek van Leiden opent haar deuren. De fondsen hiervoor kwamen voort uit de buit van een in beslaggenomen katholiek klooster.
31	oktober	1798	Waalse opstandige Boeren o.l.v. chirurgijn Millet uit Petit-Halleux, Jaspar uit Grand-Halleux, een gewezen houtvester der keizerlijke bossen, baron de Waha uit Wanne en Cretels uit Commanster, rukken op naar Stavelot dat gewapenderhand wordt veroverd. Zij nemen ook Vielsalm in. Overal wordt opgeroepen tot opstand tegen de Franse bezetter. Diens “vrijheidsbomen” worden omgehakt en de gemeentelijke archieven vernietigd, om opeisingen en represailles te voorkomen.

Gepubliceerd

01.10.2012