De Brugse Metten

18 mei 1302: Brugse Metten. De Brugse Liebaards komen in opstand. Ze verzetten zich tegen de Franse gouverneur Jacques de Châtillon. Hij bezet de stad met een Frans garnizoen van 1.700 ruiters, kruisboogschutters en voetknechten. De Vlamingen reageren snel. In de vroege morgen halen ze de Franse bezetters uit bed. De gevechten zijn hevig en de  Fransen worden verdreven. Aan Franse kant vallen 120 doden en de Vlamingen maken 100 gevangenen. Gouverneur Jacques de Châtillon ontsnapt ternauwernood.

Een aantal dagen later, op 23 mei, maakten Pieter de Coninck en Willem van Gulik een triomfantelijke intrede in Brugge. Tegenwoordig twijfelen velen of Jan Breydel daadwerkelijk aanwezig was bij de Brugse Metten. Ook plaatsen historici vraagtekens bij het verhaal van “schild en vriend”. De waarheid heeft haar rechten, maar wat doen historici met de mythevorming van een volk, bezongen door dichters en schrijvers? Ook deze mythes maken nu deel uit van onze geschiedenis.

De Brabantse historicus Lodewijk van Velthem noemt de Brugse Metten  “goet vridach”, Goede Vrijdag. Hij schrijft:

“Dese dach heet men binnen Brucge,
‘goet vridach’ om dese daet.
Hieraf es comen menich quaet,
Daer worden verslagen inder stede,
wel 24 baenroetse mede,
ende ridderskinder ende serjande,
van Vranckrike, ende van andre lande.
Menicheen daer ict tgetal,
niet wel af en can genoemen al.”

De Brugse volksopstand breidt zich snel uit in het heel  graafschap. De kuststreek wordt bevrijd. In Kassel belegeren de Vlamingen tevergeefs de vesting. Daarna trekken ze naar Kortrijk. Daar verzamelen de Vlaamse strijders zich. Ze willen een Frans leger onder leiding van Robert II van Artesië stoppen. Zo winnen ze de Guldensporenslag.

16.05.2025

Actueel

Mijn blog Widopedia.eu gaat over Frans-Vlaanderen, Frankrijk, de Nederlanden en Europa. Hier vind je losse teksten en artikelen die ik schreef over deze onderwerpen. Ze zijn nu chronologisch gerangschikt op titel.

Een trefwoordenlijst helpt je snel een onderwerp terugvinden. Deze lijst wil ik nog verder verfijnen.

In de rubriek boeken vind je informatie over mijn publicaties in het Nederlands en Frans. Mijn laatste boek, uitgegeven door ERTSBERG, is toe aan de vijfde editie. Voor een gesigneerd exemplaar kun je eveneens op mijn blog terecht.

In de rubriek boeken vind je informatie over mijn publicaties in het Nederlands en Frans. Mijn laatste boek, uitgegeven door ERTSBERG, is toe aan de vijfde editie. Voor een gesigneerd exemplaar kun je op mijn blog terecht.

Nog meer nieuws

• In het volgende nummer van Neerlandia publiceer ik mijn recensie van twee boeken over Frans-Vlaanderen, geschreven door Nederlandse auteurs:
  • ‘Verborgen taal. Het vergeten verhaal van de Nederlanden in Frankrijk’ van Erik Driessen;
  • ‘Verboden Vlaams te spreken. Het verhaal van een Nederlandse streektaal in Frankrijk’ van Jan Pekelder.
• Het is zover: volgende week stuur ik de tekst van mijn nieuwe, tweetalige boek naar de drukker: ‘De drie Maagdekens van Kaaster. De geheimen van een verdwenen cultus’
• ‘Les Trois Vierges de Caestre. Les secrets d’un culte oublié.’
  De verschijning staat gepland voor eind juli. Volg in de volgende weken mijn Facebook-pagina en mijn blog voor meer info.
• Na mijn ‘Maagdekens’ begin ik vandaag aan een nieuw project: een essay over taal en identiteit. Ik deel het schrijfproces regelmatig via mijn Facebook-pagina en blog.
• Voor de volgende editie van het jaarboek van Zannekin, ‘De Nederlanden extra-muros,’ werk ik twee artikelen uit over Kaaster: een over de kapel en een over de Commanderij van de Tempeliers daar.

15.05.2025

Een droevige dag voor Nederland en de Nederlandse letteren

14 mei 1940 is niet alleen de dag van de vernietiging van Rotterdam door Duitse bombardementen, met als gevolg de overgave van Nederland.

Op deze droevige dag wordt ook de dood betreurd van twee Nederlandse letterkundigen van formaat: Charles-Edgar du Perron en Menno ter Braak.

-Charles-Edgar du Perron, vaak geschreven als E. du Perron, was een Nederlandse auteur, literatuurcriticus en fervent briefschrijver. Samen met Menno ter Braak en Maurits Roeland richtte hij in 1932 het blad Forum op, het belangrijkste literaire tijdschrift in de Nederlanden tussen de twee wereldoorlogen. Zijn hoofdwerk, Het land van Herkomst (1935), wordt nog steeds beschouwd als een van de beste Nederlandse romans ooit en is een genadeloze kritiek op de kleinburgerlijke, hypocriete moraal van zijn land- en tijdgenoten. De non-conformist du Perron, geboren op Java en thuis in vele Europese landen, behoorde, samen met Hendrik Marsman en Menno ter Braak, tot de literaire periferie van de Conservatieve Revolutie.

-Menno ter Braak was een Nederlandse schrijver, essayist en polemist. In 1930 viel hij op met zijn werk Her carnaval der burgers, de meest onverbiddelijke afrekening met de burgerlijke mentaliteit die ooit in ons taalgebied werd gepubliceerd. Toen zijn oom, de bekende historicus Johan Huizinga, hem erop wees dat precies op die burgerlijkheid de eenheid van de Nederlandse natie is gebaseerd, antwoordde Ter Braak in drie woorden: “Zeer juist – merde.” Even goddeloos als aristocratisch ingesteld, publiceerde hij Van oude en nieuwe christenen, waarin hij afrekent met het christendom, het communisme en het nazisme — volgens hem drie plebejische ideologieën, ingegeven door rancune en egalitarisme.

In 1936 stichtte hij, samen met andere schrijvers en professoren, het Comité van Waakzaamheid van Intellectuelen, dat waarschuwde tegen het oprukkende nazisme. En in 1939 vertaalde en bewerkte hij het boek van Hermann Rauschning: De nihilistische revolutie. Schijn en werkelijkheid in het Derde Rijk.

Edgar du Perron overleed op 14 mei 1940 aan een hartaanval, kort nadat op de radio de overgave van Nederland werd aangekondigd. Vrijwel op hetzelfde moment pleegde zijn vriend Menno ter Braak, tussen tien en elf uur ’s avonds, zelfmoord.

14.05.2025

Lezing in Oostende

Op maandag 13 mei 2025  gaf ik een lezing over mijn boek “FRANS EN TOCH VLAAMS, het verhaal van Frans-Vlaanderen”, voor de Marnixring Qostende Kustland.

Ik sprak over de geschiedenis, de taal en de identiteit van Frans-Vlaanderen, in de bijzondere setting van de Royal North Sea Yacht Club, met uitzicht op de haven van Oostende.

13.05.2025

Joris-Karl Huysmans: “Vooruitgang is de hypocrisie die de ondeugden verfijnt”

Op 12 mei 1907 overleed de Franse schrijver en essayist Joris-Karl Huysmans (°1848). Zijn vader was een Nederlander uit een Noord-Brabantse familie. Voor de burgerlijke stand heette hij officieel Georges-Charles, maar hij onderstreepte zijn Nederlandse afkomst door als auteursnaam Joris-Karl te kiezen. Huysmans onderhield levenslange intensieve contacten met zijn familie in Nederland.

Huysmans werd bekend door zijn satanische roman “Là-bas”, in het Nederlands vertaald als “Uit de diepte”, over de historische figuur Gilles de Rais, die beschuldigd werd van duivelse daden. Ook zijn roman “A rebours”, of “Tegen de keer” in de Nederlandse vertaling, werd beroemd en werd beschouwd als de ‘bijbel van het decadentisme’.

Decadentisme was in de 19de eeuw een geestelijke stroming die gekenmerkt werd door het verlies van zekerheden en duidelijkheid over de toekomst, een soort existentiële stuurloosheid, een gevoel van onbehagen, en het zoeken naar schoonheid als een uitweg. De dichter Charles Baudelaire (1821-1867) introduceerde hiervoor het woord ‘spleen’ in zijn gedichtenbundel “Les Fleurs du Mal”. In Duitsland bedacht de schrijver Jean-Paul Richter (1763-1825) het woord ‘Weltschmerz’.

Huysmans vond voor zichzelf een antwoord in zijn bekering tot het katholicisme. Zijn boek ‘La cathédrale’ markeert een keerpunt in zijn oeuvre en behoort tot de canon van de Franse literatuur.

Een bekend citaat van Joris-Karl Huysmans luidt: “Vooruitgang is de hypocrisie die de ondeugden verfijnt.”

12.05.2025