WIDOPEDIA
Een blog over Frans-Vlaanderen, de Nederlanden en Europa
Wido Bourel

Meest recente berichten
Archieven
Kernwoorden

De vergeten stemmen voor Marine Le Pen

Waarom de Bretoenen niet en de Corsicanen wel voor Marine stemmen

Marine Le Pen

Lees dit artikel ook op Doorbraak: https://doorbraak.be/de-vergeten-stemmen-voor-marine-le-pen/

Het is haar opnieuw gelukt: Marine Le Pen staat in de tweede ronde van de Franse presidentsverkiezingen. Maar hoe staat ze tegenover de roep om meer autonomie van de Franse volkeren? En kan la France profonde het verschil maken in deze verkiezingen?

Marine Le Pen en Bretagne

Haar familienaam verraadt het al: Marine Le Pen heeft Bretoense wortels. Al is ze geboren in Neuilly, een Parijse voorstad, ze kent Bretagne van het familiale vakantieoord La Trinité sur Mer, de geboortestad van haar vader – en politieke vader – Jean-Marie, waar ze in haar jeugd jaarlijks vertoefde. Ze zegt van Bretagne te houden. Maar Bretagne houdt niet zo van Marine. Een kijk op de resultaten van de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen bevestigt het: in geen enkele van de Bretoense departementen komt ze als eerste uit.

Hoe dat komt? Haar liefdesverklaring voor Bretagne deed ze zelf teniet door ongelukkige, maar veelzeggende verklaringen in de Franse pers. In 2020, maakte een journalist er haar attent op dat het stemgedrag van het Bretoense volk niet in haar voordeel speelde. Ze antwoordde al lachend dat ‘het Bretoense volk niet bestond’. En ook: ‘Ik ken enkel het Franse volk’.

Een verzachte boodschap

Met haar verklaringen over de volkeren van Frankrijk is ze niet aan haar proefstuk. Haar politiek discours kleurt jakobijns rood met bons mots als: ‘De volksculturen verdedigen en promoten kan niet gebeuren ten koste van de nationale cohesie’.

Of nog: ‘Het is gevaarlijk de volkeren van Frankrijk te doen geloven dat ze sterker zouden zijn zonder de band met de natie’.

Wat haar betreft zijn Flandre of Bretagne louter geografische benamingen, enkel door de weerman te gebruiken als hij slecht weer aankondigt

Wat haar betreft zijn Flandre of Bretagne louter geografische benamingen, enkel door de weerman te gebruiken als hij slecht weer aankondigt.

Ze verklaarde voor de afschaffing van de machten van de regio’s te staan, regio’s die ze in 2017 bestempelde als feodale baronieën. In de aanloop op het debat rond de oprichting van nieuwe superregio’s in 2013, was Le Pen tegen de fusie van de twee Elzassische departementen in één superregio Elzas. Macron en Mélenchon trouwens ook. En zo werd de Elzas de ‘Grand Est’.

Toegegeven, voor deze presidentsverkiezingen heeft ze haar programma rond de regionalistische thema’s verzacht en verfijnd. Ze gaat nu voor de afschaffing van de 13 superregio’s en wil terugkomen tot de vroegere administratieve verdeling van Frankrijk met 22 regio’s. Ze voegt er aan toe, in tegenstelling tot vroegere verklaringen, dat ze deze hervorming voorstelt om de Franse diversiteit te vrijwaren. Ze ziet nu ‘een enorm probleem om streken als Picardië en de Elzas te zien verdwijnen omwille van de banden met onze identiteit, de geschiedenis, de specificiteit en de diversiteit van ons land’. Maar komt dit wel geloofwaardig over?

Eerste ronde in Corsica

Een interessante testcase is Corsica. Marine Le Pen staat er met 28,58% van de stemmen als de best geplaatste kandidate bij de eerste ronde. Net als in 2012 en 2017 trouwens. Hoe dit stemgedrag doen rijmen met de Corsicaanse nationalistische oproer van enkele weken geleden? En met de 68% stemmen op Corsicaans-nationalistische lijsten bij de laatste regionale verkiezingen?
De regionale verkiezingen gaan over de vertegenwoordiging die de lokale politiek van en op het eiland bepaalt. Voor de presidentsverkiezingen gelden andere pijnpunten: hoge werkeloosheid, dure immobiliën, onveiligheid én migratie. Als volksnationalist in Frankrijk moet je, zoals de Corsicanen, over een gespleten persoonlijkheid beschikken om nationaal je stem uit te brengen.

Vlaamse vrienden zeggen me soms dat het programma van Le Pen toch niet zo jakobijns moet zijn als Corsicaanse nationalisten er voor stemmen. En toch: onlangs heeft Marine zich nog tegen autonomie voor Corsica uitgesproken.

Sociologie van de mijnstreek

Het geheime wapen van Marine Le Pen is van een andere orde. Ze heeft het gehaald in la France profonde. Dit Frankrijk heet voor Marine, Hénin-Beaumont, een gewezen mijnstadje van 26.000 inwoners, hart Artesië. Ze is er officieel gedomicilieerd, al woont ze in het meer exclusieve La Celle-Saint-Cloud, op 12 kilometer van Parijs.

Hoe Marine in Hénin-Beaumont terechtkwam noemt men, in de pure Franse jakobijnse traditie, een parachutage politique. Zo kan een politicus uit Marseille zich in Rijsel laten inschrijven als kandidaat voor de verkiezingen. De lokale bevolking kan er niet altijd om lachen maar enige affiniteit met de streek hoeft niet.

Hier wonen de overlevers van generaties vergeten, teleurgestelde Fransen waar niemand nog om geeft. Hun grootouders hebben de sluiting van de koolmijnen meegemaakt, hun ouders de delokalisatie van allerlei bedrijven

Hénin-Beaumont heeft de politieke carrière van Le Pen geen windeieren gelegd. Aan de kiezers van deze stad dankt ze al haar mandaten. Het geheim van Hénin-Beaumont? Voor Le Pen werkt het als een soort sociologisch laboratorium. Hier wonen de overlevers van generaties vergeten, teleurgestelde Fransen waar niemand nog om geeft. Hun grootouders hebben de sluiting van de koolmijnen meegemaakt, hun ouders de delokalisatie van allerlei bedrijven. Gevolg is een permanente hoge werkeloosheid gekoppeld aan armoede, migratie en onveiligheid.

Vroeger stemde iedereen er ‘rood’. Het is dat publiek van malcontenten dat links ooit verliet om voor Le Pen, vader en dochter, te stemmen. De proef op de som: bij de eerste ronde haalt Marine Le Pen met meer dan 38% haar beste score van heel Frankrijk in het departement Pas-de-Calais. De overige departementen van de Franse Nederlanden kleuren eveneens Le Pen.

Verloren stemmen in de woestijn

In het mondaine Le Touquet van Macron, of in La Celle-Saint-Cloud van Le Pen ligt men niet wakker van het feit dat landelijk Frankrijk een woestijn is geworden. Achter de roep om meer autonomie en middelen voor de regio’s schuilt de echte Franse ziekte. Er is op het platteland, buiten de steden, een gebrek aan ongeveer alle basisbehoeftes: geneesheren, medische specialisten, ziekenhuizen, bakkers, beenhouwers, werkgelegenheid, cultuuraanbod en ga zo maar door. Dit trachten te verhelpen is een van de sleutels voor een echte regimewissel.

Van de bijna 40% van de Fransen die niet gaan stemmen woont een behoorlijk aantal in deze vergeten gebieden

Van de bijna 40% van de Fransen die niet gaan stemmen woont een behoorlijk aantal in deze vergeten gebieden. Ook deze stemmen heeft Marine Le Pen zondag nodig om Emmanuel Macron te kloppen. Of ze deze zwijgende minderheid, met de obligate kulekeku’s, Jeanne d’Arc en het zingen van de Marseillaise heeft kunnen bereiken is meer dan twijfelachtig.

Gepubliceerd

18.04.2022

Kernwoorden
Reacties

Kafka in Frans-Vlaanderen

De erkenning van de Frans-Vlaamse streektaal en gevolgen

Franz Kafka.

Lees dit artikel ook op Doorbraak: https://doorbraak.be/frans-vlaanderen/

Jan Vanhille* is een geboren Frans-Vlaming, goed geïntroduceerd in onderwijskringen in de regio. Wij maken met hem een punt over het onderwijs van de streektaal in Frans-Vlaanderen nu het Frans-Vlaams erkend is als regionale taal in Frankrijk.

Onderwijs

Hoever staat men met het onderwijs van de streektaal. Is men er al mee gestart?

‘Zoals geweten werd enkele maanden geleden le Flamand occidental als regionale taal erkend door de Franse onderwijsinstanties. Het gaat om een variant van het West-Vlaams dat nog gesproken wordt in de Franse Westhoek. Laat ons dat het Frans-Vlaams noemen om geen verwarring te stichten met het West-Vlaams van West-Vlaanderen.’

‘De spelling van dat Frans-Vlaams berust op de creativiteit, of juister gezegd, de fantasie van één vereniging: de ANVT ofwel Akademie voor nuuze Vlaemsche taele. In het Frans noemt deze vereniging zich een “Instituut”, en in het Frans-Vlaams, een “Academie”.’

Wat is het probleem?

‘Weet dat deze vzw in werkelijkheid niet beschikt over enige erkende taalkundige- of academische competentie om de streektaal te onderwijzen. De ANVT is enkel een ‘politiek waterdrager’ van Xavier Bertrand, voorzitter van de raad van de Hauts-de-France en (inmiddels afgevoerd) kandidaat voor de Franse presidentsverkiezingen.’

Wordt het Frans-Vlaams al onderwezen in het officieel onderwijs?

‘Sinds februari is men gestart met een initiatie Frans-Vlaams in vier verschillende secundaire scholen. Let op het begrip “initiatie”. Het gaat in realiteit grotendeels  om een introductie tot het gesproken erfgoed en niet over het onderwijzen van een taal. Een taal, laat staan de streektaal, kan je op deze wijze niet leren.’

Tevredenheid

Misschien is dat wel een ludieke manier om de streektaal te leren?

‘Onderwijs mag best leuk zijn. Tot daar. Maar men maakt deze jonge mensen en hun ouders iets wijs als ze voor ogen hebben dat hun kinderen hier ooit mee kunnen studeren en/of werken in West-Vlaanderen of elders in Vlaanderen of Nederland.’

Iedereen tevreden met deze start?

‘Niet onmiddellijk. Men doet maar alsof. Het rectoraat in Rijsel (dat de leiding van het onderwijs coördineert voor de regio) en ook  de betrokken schooldirecties zijn niet gelukkig met de situatie. Ze beseffen maar al te goed welke politieke beïnvloeding zich achter de schermen afspeelt. Ze voorzien een minimaal programma – omdat ze niet anders kunnen – met gemengde gevoelens. Het is een  kwestie van in gesprek blijven met de politieke bemoeiallen.’

Waarom kunnen ze niet anders?

‘Hoe vind je goede leraars met de nodige pedagogische diploma’s, die lessen Frans-Vlaams kunnen geven?’

De vraag stellen is de vraag beantwoorden. Maar hoe gaat het momenteel in zijn werk?

‘Zulke leraars bestaan niet. In februari waren er, naar het schijnt, een twaalftal kandidaten. De meesten konden zelfs geen pedagogisch diploma voorleggen, laat staan dat ze Frans-Vlaams konden spreken. Ze kwamen sowieso niet in aanmerking. Een kleine minderheid bezat wel de nodige algemene pedagogische kwalificaties. Maar ze konden amper twee zinnen in het Frans-Vlaams uitspreken om hun kandidatuur te verdedigen. Vervelend: het zullen de taalleraars van je kinderen maar wezen.’

Hoe moet het verder?

‘Men zal het voorlopig hiermee moeten stellen. Het rectoraat doet zelf niets om deze leraars te vinden. Het is aan de ANVT, die nochtans pedagogisch niet bevoegd is, om deze leraars te zoeken. Er is een projectleider aangeduid, lid van ANVT, voor het Frans-Vlaams.’

Nederlands is volgens de Hauts-de-France een vreemde taal en volgens de ANVT zelfs niet verwant met het Frans-Vlaams

‘Leuk is te noteren dat de inspectie Nederlands in Noord-Frankrijk achter de schermen is gevraagd te volgen hoe dit project zal worden geïmplementeerd. Men is niet aan een contradictie minder of meer. Nederlands is volgens de Hauts-de-France een vreemde taal en volgens de ANVT zelfs niet verwant met het Frans-Vlaams. Maar het rectoraat vraagt wel aan een inspecteur Nederlands om een advies te geven over het onderwijsproject van het dialect. Kafka in Frans-Vlaanderen.’

Staatsscholen

Over welke scholen gaat het?

‘In februari werd door het rectoraat aan vier staatsscholen gevraagd een cursus Frans-Vlaams te organiseren. Twee lagere scholen in Kassel en Wormhout, bieden nu deze opleiding. Je moet je dit  voorstellen als een initiatie Vlaamse cultuur in het algemeen, doorspekt met het leren van enkele woorden in het dialect. Voor de  twee secundaire scholen, betreft het eveneens een school in Kassel en een andere in Hazebroek. Het werkt als volgt: beschikbare geldmiddelen zijn niet voorzien, alleen een klaslokaal. De leerlingen zijn vrijwilligers mits het akkoord van de ouders.’

Ik sprak onlangs met de verantwoordelijke van een van deze scholen. Men stelt zich inderdaad veel pertinente vragen. Zijn voorkeur voor het Nederlands was duidelijk en een initiatie Frans-Vlaams werd als een gedoogbeleid benaderd.

‘Inderdaad. Deze directies beseffen maar al te goed dat, op termijn, het onderwijs van het Frans-Vlaams in concurrentie komt te staan met de lessen Nederlands die reeds worden aangeboden in het normale lessenrooster. Voorlopig gaat men dit laten begaan, maar van zodra het in het vaarwater komt van de lessen Nederlands zijn de schooldirecties bevoegd en niet meer het rectoraat. Vroeg of laat gaat er in die scholen een clash komen tussen beide opleidingen. En dat is een spijtige zaak, in het nadeel van beiden op een ogenblik dat het onderwijs van alle talen in Frankrijk achteruitgaat ten voordele van het Engels.’

Bedreiging

Kan dat op termijn het onderwijs van het Nederlands bedreigen?

‘In elk geval verstoren. Het punt is dat enkel de vereniging ANVT officieus erkend is als gesprekspartner bij de Hauts-de-France. Deze vereniging heeft ervoor gezorgd dat het Nederlands door de politici van de Hauts-de-France als een vreemde taal wordt benaderd. Alle subsidies gaan naar de werking van de ANVT. Over het Nederlands als regionale taal, of als taal van regionaal belang, wordt op het niveau van de regio Hauts-de-France niet gesproken.’

Hoe komt dat de leraars Nederlands zo stil zijn in het debat?

‘Voor de jonge leraars zelf is het niet altijd makkelijk om een standpunt in te nemen. Dat komt omdat veel van die leerkrachten niet zeker zijn van hun baan. Ze verkiezen daarom te zwijgen. Stel je even in hun plaats. Daarom zie je in Frans-Vlaanderen enkele militante verenigingen die actief het Nederlands verdedigen, los van de officiële onderwijsmiddens.’

Is een verzoening tussen partijen denkbaar?

‘De ANVT wist op slimme wijze in de laatste jaren van de Frans-Vlaamse streektaal en van de tweetalige bewegwijzering in de gemeenten een monopolie te maken. Surfend op de wateren van de (in taalmateries onkundige) Noord-Franse politiek beantwoorden ze perfect aan de bekende leuze: in het land der blinden is de eenoog koning. Men zal  die “entente cordiale” moeten afdwingen tenzij deze vereniging inziet dat de door haar bewandelde richting op termijn niet leefbaar is.’

In de Elzas is men er na een decennia lange strijd uiteindelijk in geslaagd naast het Elzassich, ook het Duits als regionale taal te laten erkennen. Waarom kan dat niet in Frans-Vlaanderen?

‘Frans-Vlaanderen is veel kleiner en kan het gewicht van de Elzas niet in de schaal leggen om dit zo maar af te dwingen. De Elzas heeft er trouwens 70 jaar over gedaan om dit te bekomen. Maar dit is inderdaad het voornaamste streven van de Frans-Vlaamse verenigingen inzake taal.’

De oplossing, zoals in de Elzas, is te eisen dat het Nederlands als regionale taal wordt erkend naast en met de Frans-Vlaamse streektaal

‘De oplossing, zoals in de Elzas, is te eisen dat het Nederlands als regionale taal wordt erkend naast en met de Frans-Vlaamse streektaal. Bovendien dient men ook voor het Nederlands de status van zogenaamde taal van regionaal belang (langue d’intérêt régional) te bekomen. De taal van de buren is cultureel en economisch van strategisch belang voor een betere samenwerking tussen beide regio’s.’

Vlaanderen

Al gesproken met de Vlaamse regering over deze plannen?

‘Spijtig genoeg is Vlaanderen zo goed als afwezig in de strijd voor erkenning van het Nederlands als regionale taal, op het politiek niveau van de regio Hauts-de-France. De Taalunie duikt alleen maar op in onderwijsmiddens. Blijkbaar is men in Brussel en Den Haag vergeten dat de streek ooit een dialect van het Nederlands sprak en dat de inzet voor de redding van het Frans-Vlaams een eigen leven is gaan leiden en een brug kan maken met het Nederlands.’

‘Het is dit dossier, politiek gesteund door de voorzitter  van de Hauts-de-France, dat geleid heeft tot de erkenning  van het Frans-Vlaams als regionale taal. En het is deze trein die de Vlaamse regering en de Taalunie compleet hebben gemist.’

Kan Vlaanderen helpen?

‘De Vlaamse regering zou permanent moeten lobbyen op het niveau van de raad van de Hauts-de-France. Maar het blijft bij oppervlakkige en zeldzame contacten. Dat terwijl er zo veel te doen is en niet alleen op cultureel gebied. Ook alle Vlaamse instanties in de grensstreek, of het nu gaat om  werkgelegenheid of over  toerisme, moeten er over waken dat ze geen foute boodschappen richting Frans-Vlaanderen verspreiden. En dat loopt wel eens mis.’

‘Niet het West-Vlaams maar het Nederlands is de taal van de bedrijven, van het onderwijs, van de kranten, van de horeca, enzovoort. Ruten ’98 was een leuk programma op televisie, maar zal de Frans-Vlamingen niet echt helpen om aan een baan te geraken in Vlaanderen.’

* Jan Vanhille is niet zijn echte naam. Op verzoek van de betrokkene gebruiken we een pseudoniem.

Gepubliceerd

06.04.2022

Kernwoorden
Reacties