1 | januari | 1200 | Het Graafschap Vlaanderen beëindigt zegevierend een driejarige oorlog tegen Frankrijk. De Vrede van Péronne (1199) treedt in werking: de Franse koning Philips-August schenkt aan Graaf Boudewijn XI van Vlaanderen het noordelijke gedeelte van Artesië terug en erkent zijn leenheerschap over de lenen Gwijne (Guines), Aarde (Ardres) en Bethun (Bethune). |
1 | januari | 1777 | Het dorp Zuidkote (Frans-Vlaanderen) wordt onder het zand bedolven. Enkel de (nu ook verdwenen) vierkante toren kwam er nog boven uit. Oude verhalen vertellen dat bij stormweer men nog de klokken van de bedolven toren kan horen. |
1 | januari | 1948 | Oprichting van Benelux als economische samenwerkingsverband en douane-unie tussen België, Nederland en Luxemburg. |
1 | januari | 1991 | De Provinciale Staten van Friesland besluiten dat de provincie Friesland voortaan officieel Fryslân heet. |
2 | januari | 1797 | Aan het hoofd van een honderdtal boeren verjaagt baron Jan-Jozef de Meer de Franse sansculotten uit de abdij van Affligem. Hij wordt gevangengenomen en op 23 januari in Brussel terechtgesteld, twee dagen na twee van zijn medestrijders. |
2 | januari | 1845 | In Turnhout overlijdt Philip Brepols grondlegger van de papierverwerkende nijverheid in Turnhout en oprichter van de grote drukkerij die zijn naam draagt. |
2 | januari | 1909 | Start van de eerste Elfstedentocht. Winnaar wordt een theologiestudent van 24 jaar, Minne Hoekstra. |
3 | januari | 1338 | Jakob van Artevelde (ca.1290-1345), gesteund door alle standen, neemt in Gent de macht over. Hij wil Vlaanderen buiten de oorlog tussen Frankrijk en Engeland houden en verzet zich tegen het bevel van de Franse koning om nog wol uit Engeland in te voeren. |
3 | januari | 1356 | Het hertogelijk paar Johanna van Brabant en Wenzel van Luxemburg kondigt de Blijde Inkomst af, een grondwettelijk charter waarmee de Brabanders inspraak wordt verleend in het bestuur, de rechtspraak en de financiën. Alle volgende vorsten, tot zelfs Jozef II in de 18de eeuw, leggen bij hun inhuldiging als hertog van Brabant de eed van trouw aan de Blijde Inkomst af, die de grondslag vormt voor een democratisch bestel in de Lage landen. De herroeping van de Blijde Inkomst door Jozef II in 1793 is de directe aanleiding tot de Brabantse Omwenteling. |
3 | januari | 1892 | Geboorte in Bloemfontein (Zuid-Afrika) van de schrijver John Ronald Reuel Tolkien, hoogleraar Oud-Engels en Engelse taal- en letterkunde aan de universiteit van Oxford en beroemde schrijver van De Hobbit en In de Ban van de Ring. |
4 | januari | 1168 | Overlijden in de Frans-Vlaamse havenstad Grevelingen van Diederik van den Elzas, graaf van Vlaanderen, die vier maal op kruistocht trok. Onder zijn bewind kende Vlaanderen vrede en een groeiende welvaart. Hij werd op eigen verzoek begraven in de abdij op de Watenberg in Frans-Vlaanderen. De ruïnes van de toren van de abdij beheersen vandaag nog steeds het prachtige heuvellandschap. |
4 | januari | 1908 | Overlijden van Anthony Winkler Prins, schrijver, dichter, dominee, vrijmetselaar en encyclopedist die zijn naam heeft gegeven aan de meest beroemde Nederlandse encyclopedie. |
4 | januari | 1959 | In de Congolese hoofdstad Leopoldstad breken zware rellen uit tegen het Belgische koloniale gezag. |
5 | januari | 1477 | Bij het beleg van Nancy (Nantzig) sneuvelt Karel de Stoute, hertog van Bourgondië, Brabant, Limburg, Gelder en Luxemburg, graaf van Vlaanderen, Artesië, Henegouwen, Holland, Zeeland, Zutphen en Namen, heer van Mechelen. Zijn bijnaam betekent “de stoutmoedige” en slaat dus niet op verwerpelijk gedrag. Zijn dochter Maria van Bourgondië zal de staatkundige vereniging van de Nederlanden voltooien. Het praalgraf van Karel de Stoute bevindt zich te Brugge in de Onze-Lieve-Vrouwekerk. |
6 | januari | Als ’t op Dertiendag vriest, Vriest het dertien weken lang. Met Driekoningen lengt de dag Zoveel een geitje springen mag. | |
6 | januari | 1227 | Na dertien jaar verlaat Ferrand, graaf van Vlaanderen als een gebroken man de gevangenis waar hij sinds de slag van Bouvines (27 juli 1214) door de Franse koning Filips II August was opgesloten. |
6 | januari | 1560 | Paus Pius IV geeft toestemming om de universiteit van Dowaai op te richten, na Leuven de tweede universiteit in de Nederlanden. |
6 | januari | 1579 | Unie van Atrecht. De vertegenwoordigers van de Staten Artesië, Henegouwen en Dowaai verenigen zich in een verbond op katholieke grondslag dat geneigd is zich met Spanje te verzoenen en zich uiteindelijk ook aan Filips II onderwerpt. Hiermee wordt de eendracht der Nederlandse provincies verbroken, zoals ze was vastgelegd in de Pacificatie van Gent. Het antwoord van de andere provincies, die de strijd willen voortzetten, is de Unie van Utrecht (zie 23 januari). |
6 | januari | 1827 | Geboorte van de romanschrijver en verteller Charles Deulin in Condé aan de Schelde, in Frans-Henegouwen. Hij is de auteur van de Contes d’un buveur de bière (1868) en Contes du roi Gambrinus (1874). |
6 | januari | 1861 | Geboorte in Gent van architect Victor Horta. Hij speelde een belangrijke rol in de opkomst van de Art Nouveau of Jugendstil. Verschillende van zijn gebouwen zoals het Solvayhuis en het Paleis van Schone Kunsten zijn in Brussel nog te bewonderen. |
7 | januari | 1761 | In Rijsel publiceert Charles-Joseph Panckoucke het eerste nummer van het blad “ Les annonces et avis divers pour les Pays-Bas ». Wie zei weer dat de benamingen Nederlanden en ‘Pays-Bas’ nooit werden gebruikt in Frans-Vlaanderen ? |
7 | januari | 1937 | In Den Haag trouwt de toekomstige koningin Juliana met de Duitse prins Bernhard zur Lippe-Biesterfeld. |
8 | januari | 1558 | Hertog Frans de Guise verovert in opdracht van de Franse koning Hendrik II Kales en Guizene op de Engelsen. |
8 | januari | 1565 | Voor Antwerpen vriest de Schelde dicht. Het ijs is twee voet dik. Dit inspireert Lucas van Valckenborch (1535-1597) tot het schilderij Bekijk van Antwerpen met de bevroren Schelde. |
8 | januari | 1795 | Gabriel Witsoet, pastoor van Kaaster en slachtoffer van de Franse Revolutie, sterft in de gevangenis van Dowaai. Hij was prins van de rederijkerskamer van Kaaster en schreef o.m. een toneelstuk De drie maegden van Caester. |
8 | januari | 1796 | Tien Brigands die werden opgepakt in het Zoniënwoud worden ter dood veroordeeld. |
8 | januari | 1851 | Overlijden in Lestrem bij Mergem van de Frans-Vlaamse royalist en verzetsstrijder Louis Fruchart, bijgenaamd Lodewijk XVII. Voor meer informatie over Louis Fruchart, lees mijn boek Hier, en aan de overkant, deel 2. |
9 | januari | 1464 | In Brugge worden de Staten-Generaal van de Nederlanden voor de eerste maal samengeroepen. |
9 | januari | 1522 | Adriaan Floriszoon Boeyens (1459-1523) wordt tot eerste – en tot vandaag toe – enige Nederlandse paus gekozen. Hij was voordien pastoor van het Groot Begijnhof in Leuven en huisleraar van keizer Karel V. |
9 | januari | 1918 | De Duitse luchtheld Max, Ritter von Müller stort met zijn vliegtuig neer bij Moorslede. Hij telde 36 overwinningen. |
10 | januari | 1430 | In Brugge, oprichting van de Orde van het Gulden Vlies door Filips de Goede, hertog van Bourgondië en “bij de gratie Gods Groothertog van het Westen”. Hij slaat de 23 eerste ridders van de Orde, die de staatsdragende elite van de Nederlanden zal vormen. |
10 | januari | 1480 | Geboorte in Brussel van Margaretha van Oostenrijk, enige dochter van Maximiliaan I van Oostenrijk en van Maria van Bourgondië. Zij wordt later landvoogdes der Nederlanden. |
10 | januari | 1876 | Overlijden in Rijsel van Edmond de Coussemaker, uitmuntend jurist, etnoloog, historicus en musicoloog, en auteur van het befaamd boek Chants Populaires des Flamands de France waarin hij 150 Frans-Vlaamse volksliederen met de oorspronkelijke zangwijze verzamelt. |
11 | januari | -49 | Julius Caesar spreekt de historische woorden uit “Alea iacta est” (de teerling is geworpen) en steekt met zijn leger het riviertje de Rubicon over, de grens tussen Cisalpijns Gallië en Italië. In geforceerde dagmarsen trekt hij naar Rome. Een voor heel Europa zwaarwichtige beslissing. |
11 | januari | 1790 | De Zuid-Nederlandse provincies, bevrijd van de Oostenrijkse overheersing worden door de Staten-Generaal onafhankelijk verklaard. Zij kiezen een zwart-geel-rode vlag naar de heraldische kleuren van Vlaanderen, Brabant en Henegouwen, maar horizontaal gestreept zoals de Nederlandse vlag. |
11 | januari | 1831 | De Reünionisten verklaren in het Nationaal Congres : “België kan slechts bestaan op twee manieren : als het de voorpost van Frankrijk niet wordt, zal het de voorpost van de vijanden van Frankrijk worden”. |
11 | januari | 1923 | Onder het motto van de “vredeswil” der grote naties bezetten Frans-Belgische troepen het Duitse Ruhrgebied. |
12 | januari | 1519 | Overlijden van Maximiliaan I, keizer van het Heilige Roomse Rijk en echtgenoot van Maria van Bourgondië. Na de voortijdige dood van Maria in 1482 werd hij de feitelijke heerser over de Nederlanden. In Frans-Vlaanderen. Talrijke jaarbeurzen, broederschappen enz. hebben hun oprichting en de erkenning van hun voorrechten aan keizer Maximiliaan te danken. |
12 | januari | 1584 | De geniale geograaf Peter Platevoet (1552-1622), beter bekend onder zijn Latijnse naam Petrus Plancius, ontvouwt bij de admiraliteit zijn plan voor een nieuwe zeeweg naar China, door de Noordelijke IJszee heen. In 1585 vlucht Plancius, geboren in Dranouter, voor de dreiging van de inquisitie van Ieper naar Amsterdam. Plancius stelt als eerste een tabel op van de magnetische kompasafwijkingen en brengt de zuidelijke sterrenhemel in kaart. In 1602 wordt hij benoemd tot cartograaf van de VOC, de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Plancius ligt begraven op het kerkhof bij de Zuiderkerk in Amsterdam. Hij wilde om hygiënische redenen niet binnen in de kerk worden begraven. Daarmee was hij zijn tijd ver vooruit. Voor meer informatie over Plancius lees mijn boek Kinderen van de Beeldenstorm. |
12 | januari | 1625 | Overlijden in Antwerpen van Jan Brueghel de Oude, bijgenaamd de Fluwelen Brueghel. |
12 | januari | 1850 | Geboorte in Herdersem van Alfons de Cock (1850-1921), Vlaamse schrijver en folklorist. Grondlegger van de wetenschappelijke volkskunde in Vlaanderen. |
13 | januari | 1151 | Overlijden van Suger, minister en regent van Frankrijk. Hij was een Vlaams monnik, afkomstig van Sint-Omaars. Suger begunstigde als eerste de gotische bouwkunst en bouwde de abdij van Saint-Denis waarvan hij abt was. |
13 | januari | 1426 | Hertog Filips de Goede verslaat met zijn Vlaamse en Hollandse troepen het Engelse krijgsvolk dat Humphrey van Gloucester had gestuurd en dat bij Brouwershaven op Schouwen was geland. |
13 | januari | 1552 | Een van de grote stormvloeden aan de Nederlandse kust, de Sint-Pontiaansvloed, slaat in West-Friesland (“de kop van Holland”) grote stukken veen weg. In Zeeland stromen vele polders onder. Het eiland Agger in Nederland verdwijnt voorgoed van de landkaart. Bath, Hinkelenoord en de lagere gebieden tussen Bergen op Zoom en Ossendrecht stromen geheel onder. |
13 | januari | 1943 | Engelse vliegtuigen lossen honderden bommen op steden van de Rijselse agglomeratie. Men telt er 143 doden. |
13 | januari | 1972 | Oprichting in Kassel (Frans-Vlaanderen) van de Michiel de Swaenkring, Vlaamsgezinde culturele vereniging voor de Zuid-Vlamingen. |
13 | januari | 1978 | Overlijden in Anderlecht van de dichter Maurice Carême. Bij zijn collega Geo Norge leerde hij de Waalse militante auteurs Charles Plisnier en Marcel. Thiry kennen maar evengoed de Vlaamse letterkundigen Abraham Hans en Karel Jonckheere. Carême leerde Nederlands en maakte o.m. prachtige vertalingen van Guido Gezelle. |
14 | januari | 1526 | Keizer Karel V legt de Franse koning Frans I het Verdrag van Madrid op waarbij Frankrijk volledig moet verzaken aan zijn leenrechten op Vlaanderen en Artesië. |
14 | januari | 1647 | In een brief waarvan de afzender anoniem is gebleven wordt de vondst beschreven van ‘de fundamenten van een kleyn huysken groot een roede of wat meer in ’t vierkant’. Dit is de beschrijving van de ontdekking van de tempel van Nehalennia, godin van het leven en de vruchtbaarheid, tempel die door de wind op het strand van het Zeeuwse Domburg in 1647 werd blootgelegd. Nehannelia werd als moedergodin geëerd door de Kelten, meer bepaald door de Menapiërs en de Morinen. Zij beschermde de zeevaart, en dus ook, zeelui en de reizigers.Meer informatie hierover: klik hier. |
14 | januari | 1951 | Overlijden aan de gevolgen van tuberculose in Le Touquet van de Frans-Vlaamse romanschrijver Maxence van der Meersch. Hij schreef ondermeer La maison dans la dune (1932) en Maria, fille de Flandre (1935). In 1936 krijgt hij de Prix Goncourt voor L’Empreinte du dieu. Zijn bekendste werk blijft Corps et âmes (1943), vertaald in dertien talen. |
14 | januari | 1972 | Geboorte in Zwolle van de Nederlandse liberale staatsman Johan Rudolf Thorbecke, grondlegger van de Nederlandse parlementaire democratie en drie keer premier. Van 1825 tot 1830 was hij hoogleraar aan de Universiteit Gent. |
15 | januari | 1909 | Oprichting van de Vereniging De Friesche Elf Steden, organisator van de Elfstedentocht. |
15 | januari | 1929 | Publicatie van het eerste nummer van De Torrewachter en Le Lion de Flandre, uitgegeven door het Vlaams Verbond van Frankrijk. |
15 | januari | 1963 | De Noordzee bevriest enkele dagen. Op 18 januari kan men in Friesland, wegens deze bare weersomstandigheden, de legendarische Elfstedentocht houden. Winnaar is de 32-jarige Reinier Paping. |
16 | januari | 1219 | Tijdens de eerste Sint-Marcellusvloed worden grote delen van Noord-Nederland, het Zuiderzeegebied en Noordwest-Duitsland overstroomd. |
16 | januari | 1362 | De tweede Sint-Marcellusvloed of Grote Mandrenke (grote verdrinking), een reusachtige overstroming die alle landen rond de Noordzee treft. Het Waddeneiland Nordstrand met zijn havenstad Rungholt en zeven andere dorpen verdwijnen in het water. Langs de gehele kust breken dijken door en grote delen van Noord-Nederland lopen onder water. Schattingen over het aantal slachtoffers lopen uiteen van 25.000 tot 100.000. |
16 | januari | 1566 | De uitgeputte keizer Karel V verlaat zijn geboorteland Vlaanderen en scheept te Vlissingen in naar Spanje. Hij trekt zich terug in het klooster van San Jeronimo in Yuste waar hij nog geen drie jaar later sterft. Voor de Nederlanden breekt een sombere tijd aan. |
16 | januari | 1955 | Eerste optreden in Sint-Janskappel (Frans-Vlaanderen) van het “Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen” o.l.v. Flor Barbry. De eerste uitvoering was een werk van Felix Timmermans, En waar de sterre bleef stille staan, in de taal van de Westhoek omgezet door Joris Declercq (Djoos Utendoale). |
17 | januari | 1168 | Overlijden in de Frans-Vlaamse havenstad Grevelingen van Diederik van den Elzas, graaf van Vlaanderen, die vier maal op kruistocht trok. Hij werd op eigen verzoek begraven in de abdij op de Watenberg in Frans-Vlaanderen. De ruïnes van de toren van de abdij beheersen vandaag nog steeds het prachtige heuvellandschap. |
17 | januari | 1579 | Triomfantelijke intrede van Willem van Oranje in Brussel. |
17 | januari | 1583 | Franse Furie. De hertog van Anjou legert een Frans garnizoen in enkele Vlaamse en Brabantse steden om vervolgens de grootste Nederlandse stad, Antwerpen, bij verrassing in te nemen. De inwoners, met de Spaanse furie van 1576 nog vers in het geheugen, verweren zich met alle mogelijke middelen en drijven de Fransen uit de stad. Hoe heftig het Antwerpse verzet wel was, blijkt uit het dodencijfer: slechts 80 burgers verloren het leven, maar meer dan 1500 Franse soldaten, waaronder velen van hoge rang. |
18 | januari | 1677 | Overlijden in Batavia van Jan Anthoniszoon van Riebeeck. Hij was de stichter van Fort Duijnhoop, de eerste Europese kolonie in Zuid-Afrika, bij de Kaap de Goede Hoop. |
18 | januari | 1918 | Op het militair kerkhof van Oeren worden door onbekenden de letters AVV-VVK van 38 huldezerkjes met cement dichtgesmeerd. De daders werden nooit gevonden. |
18 | januari | 1918 | Een tiental Vlaamse soldaten worden omwille van hun Vlaamsgezindheid van het front verwijderd. Ze worden naar het Franse departement Orne (Normandië) overgebracht waar ze, als straf voor hun politieke overtuiging, bomen moeten omhakken. Ze gaan later de geschiedenis in als ‘de Houthakkers van de Orne’. |
18 | januari | 1995 | Overlijden van de schilder-boer Felix De Boeck in St-Agatha-Berchem. Hij was geboren in Drogenbos op 12 januari 1898. Hij zei ooit: “Ik ben geen boer die schildert, maar een schilder die boert”. |
19 | januari | 1101 | De Brabantse kruisvaarders, onder de leiding van Godfried van Bonen, doen hun intrede in Brussel te midden van een uitbundige feestvreugde. Godfried, die o.m. markgraaf van Antwerpen was, is de geschiedenis ingegaan als Godfried “van Bouillon”. In werkelijkheid was hij de zoon van Eustaas II van Bonen, in Frans-Vlaanderen (in het Frans: Boulogne-sur-Mer) |
19 | januari | 1795 | Eén dag nadat stadhouder Willem V naar Engeland is gevlucht wordt de Bataafse Republiek uitgeroepen en wordt Nederland een vazalstaat van Frankrijk. |
20 | januari | 1646 | De Franse eerste minister kardinaal Mazarin stuurt een brief aan de Franse gevolmachtigde bij de vredesbesprekingen te Münster waarin hij de wens uitdrukt dat de Nederlanden (“tout l’ancien royaume d’Austrasie”…) veroverd zouden worden en bij Frankrijk aangehecht. |
20 | januari | 1654 | Geboorte in Duinkerke (Frans-Vlaanderen) van de dichter Michiel de Swaen, heelmeester en belangrijkste rederijker van de Zuidelijke Nederlanden. |
20 | januari | 1790 | Frans-Vlaanderen gaat voor een groot deel op in het kunstmatige “département du Nord”, opgericht door de Constituante. Officieel bestaat de naam Vlaanderen niet meer in Frankrijk. De oude provinciale indeling van Frankrijk wordt volledig weggeveegd. |
20 | januari | 1792 | Eerste Franse bezetting van onze streken. Oprichting in Parijs van een “Comité révolutionnaire des Belges et des Liégeois réunis” en van de “légions armées” in Givet (Franse Ardennen) en Rijsel (Frans-Vlaanderen). |
21 | januari | 1515 | De jonge Karel van Gent, later keizer Karel V, wordt in Leuven ingehuldigd als hertog van Brabant en Limburg. |
21 | januari | 1950 | Overlijden in Londen van Georges Orwell, Britse schrijver en journalist. In zijn meest bekende boek De boerderij der dieren (Animal Farm), schrijft hij: Alle dieren zijn gelijk maar sommige dieren zijn meer gelijk dan andere. Een nog steeds zeer actueel en aan te bevelen pamflet tegen alle vormen van totalitarisme. |
22 | januari | 1536 | In Münster sterft de wederdoper Jan Beukels, ook Jan van Leiden genaamd, de marteldood. Hij was als volgeling van Jan Matthijs en Melchior Hofmann uit Straatsburg, de stichter van de “Republiek van Sion”. Als koning van het Wederdopersrijk in Münster stelde hij er de gemeenschap van goederen en de polygamie in, maar op overtreding van de tien geboden stond de doodstraf. |
22 | januari | 1942 | De 8ste Elfstedentocht wordt gehouden in barre weersomstandigheden. Er vallen drie doden. |
23 | januari | 1563 | Christian Schaepshooft en Pieter Pollet worden in Ieper onthoofd. Ze werden ervan beschuldigd aanwezig te zijn geweest op een belangrijke openbare hagenpreek in Boeschepe (nu Frans-Vlaanderen). |
23 | januari | 1579 | De noordelijke provincies van de Nederlanden sluiten de Unie van Utrecht met als doel gezamenlijk de vrijheidsstrijd tegen Spanje te voeren. Dit is een reactie op de Unie van Atrecht (zie 6 januari). Bij de Unie van Utrecht sluiten zich talrijke Zuid-Nederlandse steden aan: Brugge, Venlo, Breda, Ieper, Lier, Duinkerke, Brussel en Antwerpen. Leuven en ’s-Hertogenbosch kunnen zich niet aansluiten omdat ze bezet zijn door de Spanjaarden. |
24 | januari | 1448 | Karel VII van Frankrijk erkent Filips de Goede als hertog van Bourgondië. |
24 | januari | 1597 | Maurits van Nassau, zoon van Willem van Oranje, verslaat het Spaanse garnizoen te Turnhout. |
24 | januari | 1911 | Geboorte in Dinant van de uitgeefster Angèle Manteau. |
24 | januari | 1947 | Overlijden in Lier van de schrijver Felix Timmermans. In het buitenland was Timmermans in zijn tijd de bekendste, meest vertaalde Vlaamse auteur. |
25 | januari | 1531 | Na tien jaar afwezigheid komt keizer Karel V terug naar de Nederlanden. Hij vestigt zich in Brussel waar hij een zitting van de Staten-Generaal voorzit. Hij bereidt er een drastische hervorming van het centraal bestuur voor dat het vertrekpunt is van een gemeenschappelijke wetgeving en toepasselijk op alle gewesten “van herwaarts over”. |
25 | januari | 1759 | Geboorte van Robert Burns, The Bard genoemd, legendarische Schotse nationale dichter en liederenschrijver, hoofdfiguur van de Romantiek én van de vrijmetselarij in Schotland. Hij schreef in het oude Schotse dialect. |
25 | januari | 1817 | Oprichting in Seraing van de naamloze vennootschap Cockerill, met de steun van Willem I. In het Luikse bouwde Cockerill de eerste hoogovens waarin niet langer houtskool, maar cokes werden gestookt, op basis van gezuiverde steenkool uit de nabijgelegen mijnen. Door het gebruik van cokes kon men hogere en meer rendabele hoogovens bouwen. |
26 | januari | 1340 | De Engelse koning Eduard III wordt in Gent tot koning van Frankrijk uitgeroepen en als nieuwe leenheer van Vlaanderen erkend. Jacob van Artevelde wist zo de economische relatie tussen Vlaanderen en Engeland te handhaven. |
26 | januari | 1794 | In Frankrijk bepaalt een wetsbesluit dat een Franstalige onderwijzer moet worden benoemd in elke gemeente van het Noorderdepartement. |
26 | januari | 1794 | In Frankrijk bepaalt een wetsbesluit dat “dans toutes les parties de la République, l’instruction se fera en langue Française”, wat het einde betekent van het onderwijs in streektalen of grensoverschrijdende talen zoals het Nederlands, het Duits en het Catalaans. |
26 | januari | 1902 | Geboorte in Eibergen van de Nederlandse auteur Menno ter Braak, essayist, literair criticus en cultuurfilosoof, in de traditie van Oswald Spengler en Johan Huizinga. Ter Braak was een elitaire non-conformist voor wie zowel nationaalsocialisme als communisme uitdrukking waren van de verstikkende “Grote Gelijkheid”. Hoe die grote massabewegingen samenhingen met het christelijke gedachtengoed zet hij meesterlijk uiteen in zijn boek Van oude en nieuwe christenen. |
26 | januari | 1950 | Terechtstelling in Scheveningen van Antonius van der Waals, genaamd “de grootste Nederlandse landverrader van de Tweede Wereldoorlog”. |
27 | januari | 1492 | Geboorte in Vleteren (Frans-Vlaanderen) van Jacob de Meyere, de “vader van de Vlaamse geschiedschrijvers”. |
27 | januari | 1853 | Op initiatief van keizer Napoleon III verbiedt de Conseil Académique du Nord het gebruik van het Vlaams in de Zuid-Vlaamse scholen. |
28 | januari | 814 | Overlijden in Aken van keizer Karel de Grote, de stichter van het Heilige Roomse Rijk. Hij werd in 742 geboren, waarschijnlijk in het Luikse. Zijn familie was uit de Nederlanden afkomstig waar hij ook zelf graag en dikwijls verbleef. Karel de Grote had ook bijzondere banden met de streek van Ariën-aan-de-Leie (Frans-Vlaanderen). Hij regeerde 56 jaren en stierf op zijn 72ste. |
28 | januari | 1688 | In Peking, overlijden op 65-jarige leeftijd van Ferdinand Verbiest, Vlaams jezuïet, missionaris en keizerlijk wiskundige en astronoom. Hij overlijdt als gevolg van een val van zijn paard en krijgt een staatsbegrafenis. Keizer Kangxi betaalt het mausoleum waarin hij wordt begraven. |
28 | januari | 1918 | Overlijden in het militair ziekenhuis van Bonen (Frans-Vlaanderen) van de Canadese militaire arts en dichter, luitenant-kolonel John McCrae, schrijver van het beroemde gedicht In Flanders Fields. |
29 | januari | 1616 | De Nederlandse ontdekkingsreizigers Jacob le Maire (1585-1616), uit Antwerpen, en Willem Corneliszoon Schouten (1580-1625) ontdekken de doorgang naar de Grote Oceaan nabij Kaap Hoorn. Deze kaap wordt door hen zo genoemd ter ere van de geboorteplaats van Schouten, het havenstadje Hoorn in West-Friesland. |
29 | januari | 1910 | Eerste Groot-Nederlands Studentencongres in Antwerpen. |
30 | januari | 1384 | Lodewijk van Male, graaf van Vlaanderen, sterft in Sint-Omaars (Frans-Vlaanderen). Zijn enige dochter Margareta huwt met Filips de Stoute, hertog van Bourgondië en zo gaat het graafschap Vlaanderen over in het huis van Bourgondië. |
30 | januari | 1574 | De watergeus Lodewijk van Boisot, in Brussel geboren Zeeuwse admiraal, verslaat de Spaanse vloot, geleid door Romero en Davila in de buurt van Bergen op Zoom. |
30 | januari | 1648 | De Vrede van Münster maakt een einde aan de Tachtigjarige Oorlog. De noordelijke Nederlanden slagen erin hun Republiek door Spanje te doen erkennen als een vrije en onafhankelijke staat. Het doel van Willem van Oranje, de bevrijding van de volledige Nederlanden, wordt echter niet bereikt. De zuidelijke Nederlanden blijven bezet en gaan duistere jaren tegemoet. |
30 | januari | 1791 | Geboorte in Mergem (Merville) van Louis-Joseph Fruchart, bijgenaamd Louis XVII, later de leider van een Boerenkrijg in Frans-Vlaanderen. |
31 | januari | 1488 | Maximiliaan van Oostenrijk (1459-1519) wordt in Brugge gevangengenomen. Hij was naar Vlaanderen gekomen om de opstand tegen de stijgende belastingen en zijn voortdurende oorlogen te onderdrukken. |
31 | januari | 1578 | Het Geuzenleger wordt in Gembloers verslagen door de Spaanse troepen van Don Juan van Oostenrijk. |
31 | januari | 1802 | Geboorte in Amsterdam van luitenant-ter-zee Jan van Speijk die, toen hij tijdens de Belgische opstand op de Schelde aangevallen werd door opstandelingen, zijn kanonneerboot liet ontploffen en, met hem, de hele bemanning alsook alle aanvallers (5 februari 1831). |
31 | januari | 1966 | De Belgische regering besluit de mijn van Zwartberg te sluiten. Er breken stakingen uit en bij rellen vallen vele gekwetsten en twee doden, Valeer Sclep en Jan Latos. |
01.01.2021